سخنی در مورد سلسله ی «از این زاویه»
صفحهٔ‌ ویژه ٔ‌استاد محمد آصف آهنگ

صفحه ویژه ی دکتور اکرم عثمان

پس از سرگردانی در ناکجا
گفت و شنود با رزاق مامون
ورود به صفحه ویژه ی رزاق مامون در آسمایی

رهایی از دو زندان

گفت و شنود با خلیل الله زمر

گفت و شنود با مسعود راحل

اکبر کرگر سره  د اسمایی ځانګړی خبری اتری

صفحه ویژهء  صبورالله سیاه سنگ

صفحه ویژهء آثار دستگیر روشنیالی
صفحه ویژهء آثار سخیداد هاتف

صفحه ویژه ی آثار سید حمیدالله روغ

بحث « چپ افغانی» از آسمان آرمان تا قعر واقعیت

آرشیف مباحثات و صفحات و یژه

آرشیف صفحات اختصاصی
ورود به صفحه آرشیف مقالات

از این زاویه:

معرفی شخصیت ها ، اندیشه ها، دیدگاه ها و تجربه ها و آرمان های آنان

نشر در آسمایی: 10.01.2011

دکتور اکرم عثمان- از گفته ها تا ناگفته ها
جناب دکتور اکرم عثمان- سالار قلم و قصه- از نام آوران گستره ی ادب، فرهنگ و پژوهش در افغانستان اند. ایشان چی در بیان و چی در نبشته، فصاحت و ملاحت دلنشین و منحصر به فردی را آیینه داری کرده اند که برای نسل دیروز و امروز بس پر جاذبه و انباشته از آموزه های ظریف و رنگین است. سعی بر آن بوده است تا این گفت و شنود بیشتر نقبی در احساسات و اندیشه های تشریح ناشده ی دکتور اکرم عثمان باشد.  (رزاق مامون )

متن کامل گفت و شنود

صفحه ویژه ی دکتور اکرم عثمان در آسمایی

نشر در آسمایی: 06.11.2010

جهان «جهانی» از زبان خودش

همراه با پرسش هایی در مورد طرح «ما چی خواهیم کرد»

«آیا  عبدالباری جهانی در آستانه ی جهنم قرار دارد؟»

گفت و شنود اختصاصی با شاعر نامور عبدالباری جهانی

...متن کامل گفت و شنود...

نشر در آسمایی: 20.10.2010

د ملی ژغورنۍ لیاره:

ویښتیا او روښانتیا

زما ایډیال : «افغان انسان»

ازادي ، بشري حقونه او د بیان ازادي د ژوندی افغانستان لپاره، خو نه د افغانستان په هدیره کې

ښاغلی غفور لېوال

سره د اسمایی د ځانګړی خبری اتری

- لمړی برخه

- دوهمه برخه

 

نشر در آسمایی: 12.10.2010

 گفت و شنود با آقای حکیم نعیم

پژوهشگر ِمطالعات شرق میانه در دانشگاه برکلی کلیفورنیا

بخش دوم

« امیدواری ها و نگرانی ه»

...از تجزیه ی ناگهانی افغانستان سخت هراس دارم؛  زیرا تجزیه افغانستان نه تنها که عملی و منطقی نیست، بل  تمام منطقه را برای سالها در خون و آتش خواهد انداخت. در صورت تجزیه ی افغانستان، طالبانیزم به شکل خشن تر و بی رحمانه تر آن برخواهد گشت، و کسانی که ساده لوحانه فکر می کنند  که در گوشه ی قومی شان در سایه ی تانک های "قوای دوست" کیف خواهند کرد، قربانیان نخستین خواهند بود؛  زیرا...ادامه... 

- بخش نخست:«قدمی پیشتر از قدرت»

تاریخ نشر : 21.06.2010

 

پس از سرگردانی در ناکجا

گفت و شنود با رزاق مامون

 

گردنه ها و چرخشگاه های زنده گی و آرمان ها، افکار و کرده های رزاق مامون از  زبان خودش

.. در سال 1356 برای اولین بار مؤفق شدم که کتاب «ما چه می گوییم» اثر سید قطب را مبلغ بیست و پنج افغانی خریداری کنم. ظرف یکی دو ماه، کل متن کتاب مذکور را تقریباً در حافظه جا داده بودم. حالا هم بند ها و پروگراف های آن را در خاطر دارم. این کتاب در من نوعی احساس خطر و بدبینی نسبت به جامعه محیط شهری را تقویت می کرد. «کتاب امریکایی که من دیدم» سید قطب به طور شعاری بر من تأثیر گذاشت و من می توانستم در جمع کسانی که خود را اخوانی برجسته تلقی می کردند، زمینه فخرفروشی برای ابراز شخصیت، فخر فروشی کنم! اما با همه این ها، آثار سید قطب و سپس آثار مولانا مودودی اسباب ترضیه فکر و خاطر مرا فراهم نمی کردند. خیلی سعی می کردم نسبت به افکار ایشان مؤمن جلوه کنم؛ در حقیقت امر، روحم بی میل می بود. شاید همه این آثار، زنده گی و محیط اجتماعی را نقد می کردند و حتا حرکت این آثار منافی محیط واقعی زنده گی بود. سردار داوود برخی از جوانان نهضت اسلامی را در میانه سال های 1355- 1356 اعدام کرد که در آن جمله، انجنیر حبیب الرحمن، دکتر عمر و مولوی حبیب الرحمان بودند. روحیه ماتم ...متن کامل...

 

با واکنش ها و بحث در مورد مطالب مندرج در این گفت و شنود

تاریخ نشر : 22.03.2010

رهایی از دو زندان

گفت و شنود با خلیل الله زمر

 

 از جمله با این پرسش ها:

- چی وقت نخستين تخمه های شک در مورد راهي که ح . د . خ . ا ميرفت در ذهن تان پديد آمد و اين شک کدام عرصه ها و موارد را احتوا مينمود؟

- چرا بر شما  اتهام عضویت در سی ای ای را وارد ساختند؟

- شما افکار و آرمانهای سياسی و اجتماعی امروزی تان را چی گونه تعريف ميکنيد (کمونيستی، سوسياليستی ، سوسيال دموکراتيک ، ليبرال و يا چيز ديگر ) ؟

 - زندان چه چيزهایی را به شما آموخت ؟

-  آيا حالا شما عضو کدام حزب ويا سازمان سياسی هستيد ؟

متن کامل گفت و شنود

نشر در آسمایی: 28.09.2009

گفت و شنود با مسعود راحل

 از جمله با این پرسش ها:

- شما در افغانستان در رشته ساینس تحصیل کردید؛ چی سبب شد تا در آلمان در رشته فلسفه تحصیل کنید؟

-  تحصیل فلسفه و مطالعات فلسفی تا چی حد و چی گونه دیدگاه شما در مورد مسایل افغانستان را تغییر داد؟

- شما روی مفهوم دیالکتیک تاکید می ورزید؛ آیا فلسفه مارکس مگر روی دیالکتیک استوار نیست و اگر است پس مشکل اساسی شما با مارکس در چیست؟

شما به درجه اول خود را انتی کمونیست تعریف می کنید و یا دیموکرات؟

- آیا شما بین دیدگاه های مارکس و لینین فرقی مشاهده می کنید ؟....

 متن کامل  گفت و شنود

 

نشر: 15.07.2009

اکبر کرگر سره  د اسمایی ځانګړی خبری اتری

 

اکبر کرګر- پرون  او  نن

 د دی خبری اتری ځینی پوښتنی:
او که اوس تاسو نه څوک وپوښتي چی پښتون ياست، افغان ياست او که مسلمان، تاسو به خپل هويت په لنډه توګه څنګه ورته وروپيژنۍ؟
هغه وخت ډېر فکری او سياسی تمایلات او ډلی ميدان ته شولې ؛ تاسو ولې کيڼ خوا ته متمايل شوی؟
هغه وخت ډېر فکری او سياسی تمایلات او ډلی ميدان ته شولې ؛ تاسو ولې کيڼ خوا ته متمايل شوی؟
ستاسو له نظره د غوايي اوومه يو انقلاب وو ، يو نظامی کودتا وه او که يوه دسيسه؟
... بشپړ متن...

بازتاب های ناگفته های سیاه سنگ:

پاسخ صبورالله ســـیاه ســنگ به ع.سمندر

6 - «هجاگو جهنمی» : انگاشـت های واضح: سـخنی با فـرزند زمـانه 
5 - ملیحـه احـــراری: در حاشیه ی گفت و شنود تازه ی آسمایی

4 - نصیر سهام:چند پرسش از آقای سیاه سنگ

3 - کاوه «شفق» آهنگ: آن را که سزا بود ستودیم و گذشتیم

2- ع. سمندر : اظهار تبریک و استفسار صمیمانه

1- سخیداد هاتف : نام ها جادو ندارند

11.05.2009

آســمایی با ناگفته های صبورالله سـیاه سـنگ

...چرا نباید از زندان پلچرخی سپاسگزار باشـم؟ از هـمـانجـا "زندگـی" را آموختم. بیشـتر از هفت سـال آزگار، شب و روز آشـنا شـدن با چند هزار آدم سـیاسـی از چـپ و راسـت و مـیانه تا افـراطیون، مـاجراجـوهـا، افغانهـا و بیگانگانی که با برچسب سـازمـانهـای اسـتخباراتی برون از افغانسـتان بازداشـت شـده بودند، کـرکترهـای گوناگونی از پرسـشـگـران (مسـتنطقین) کارآزموده و نوپا، زندانبانهـای پیر و جـوان، پلیسـهـای کارکشـته و تازه کار، و هـم صدهـا گنهکار و بیگناه بیطرف و غیر سـیاسـی که به اتهـام این یا آن سـازمـان/ حزب یا تنظیم زندانی شـده بودند، به دیوانه ترین انسـان روی زمـین هـم درسـهـای زیادی مـی آموزاند...

... هـنگامـی که از زندان برآمدم، از آنچـه که بتوان نامش را "خـانه و خـانواده" گذاشـت، چیزی بر جـا نمـانده بود...

...بسـیاری از کودکان سـرگـردانی که در نوشـته هـایم دیده میشـوند، کارتونهـای کودکـی خـودم هسـتند. فـراتر از بازآفـرینی آن سـالهـای هـیچمدار در داسـتانهـای کوتاه و نوشـته هـای روانشـناسـانه، هـوده و کارآیی دیگـری در آن سـوژه هـا نمیبینم...

... سـی و پنچ سـال میشـود که قلمزن آسـمـانهـا مـرا از "راه راسـت" دور انداخته اسـت. حالا از شـرم زمـانه هـم نمیتوانم راسـتگـرا شـوم! از شـوخی گذشـته، آنچـه شـمـا رخهـای تجربه نشـده چـپ کلاسـیک مینامید، در نگاه مـن رگه هـا و پیچـه هـای رسـنده به چـپ اند...

...اگـر میهـندوسـت میبودم و سـرنوشـت افغانسـتان را برتر از سـرنوشـت خـانواده خـود میدانسـتم، آن کشـور را رهـا کـرده و به گوشـه رسـتگاری کانادا پناه نمی آوردم. چرا نباید با خـود راسـت گفت؟...متن کامل...

بخش ویژهء آثار صبورالله سیاه سنگ در آسمایی

زنده گینامه قلمی  

لینک تمام آثار منتشره از صبورالله سیاه سنگ

سیاه سنگ از دید دیگران

 

رسیدن به آسمایی:  01.04.2009 ؛ نشر در آسمایی:   05.04.2009

گفت و شنود ویژه با دستگیر روشنیالی

...

سخیداد هاتف -  ممکن است کمی در باره ی سیر تحول فکری تان سخن بگویید: چه چرخش ها و نقطه های عطفی را در این مسیر می بینید؟

دستگیر روشنیالی - من در سير تحول فکري  پیشرفت ها و عقب گردهایی داشته ام...
... در تحول فکری من مرحله یی پيش آمد که من بدون اين که پشتوانه نو ذهنی را به دست آورده باشم پشتوانه ی ذهنی قبلی را از دست دادم. در آن برهه  در حالت دشوار ذهنی و  روانی قرار گرفته و خود را در خلا احساس می کردم. از يک جانب تصورات فکری ديروزی و از جانب ديگر تصورات فکری نوين   مرا فشار ميدادند. يکی را بايد انتخاب ميکردم. نزديک بود در دامن قوم پرستی سقوط کنم و به جای "طبقه"، " قوم" را به معيار قضاوت هاي خويش تبديل کنم. اما من راه نوينې را اختيار کردم...ادامه...

 

انجام گفت و شنود: 25.02.2009  ؛ نشر :  05.03.2009

 

گفت و شنود ویژه با سخیداد هاتف

 

- سخنی در مورد این گفت و شنود

- زنده گی نامه کوتاه سخیداد هاتف

- بخش نخست- زنگی که دل و دماغ را می خراشید

- بخش دوم - پنجره ها هنوز بسته اند

- بخش سوم- آینده  را نباید قربانی گذشته  کرد

- بخش چهارم - شانه خالی نکردن از مسوولیت های روشنفکرانه

- بخش پنجم-  هاتف در آیینه

- بخش ششم و پایانی -از اوباما تا به ما

 

- پاسخ سخیداد هاتف به پرسش نصیر سهام

- پنچ قلم توضیح( در پاسخ به نقد آقای اسماعیل اکبر)