10.12.2019

گفت و شنود به ارتباط گفته های اخیر آقای حلیم تنویر

سیهلا اصغری :  مطمینا سخنان اخير آقای حليم تنوير را که در يک سيمينار ارایه کرد، شنيده ايد. شما گفته های وی را چه گونه ارزیابی میکنید؟

حمید عبیدی : اگر آن  را با نرمترین کلمات ارزیابی کنم در این صورت باید بگویم که او در کمال نابخردی سخن گفته است- به خصوص در آن بخش که در این دو روز نقل زبان ها شده است.

در آن بخش، مسأله تنها روی گزینش و چیدمان کلمات نیست- مسأله روی یک طرز تفکر بسیار بدوی،‌ خشن و ضد همه...ادامه...

10.12..2019

ف. هیرمند

تعرض بی امان  به حریم خصوصی و حریم شخصی

یادی از اعلامیۀ  جهانی حقوق بشر

مصونیت حریم خصوصی و شخصی از جملۀ همان حقوق اساسی و بنیادی افراد بشر است که در جوامع عقب مانده و عقب نگه داشته شده - که در زیر چتر اختناق و استبداد قرار داشته اند -  کمتر شناخته شده و تشخیص نگردیده است و لذا به صورت عموم کسی به دنبال رعایت آن و یا اعتراض بر نقض آن نبوده است. حتی عده یی از افراد چیز فهم این جوامع در زیرعنوان "اعتماد به همفکر و همگرا" ناآگاهانه و ناشیانه وارد حوزۀ حریم شخصی و خصوصی دوستان خود میگردیده اند.

امروزه که به طور گسترده در شبکه های اجتماعی و حتی رسانه های رسمی و ثبت شده، تعرض و تجاوز به حریم خصوصی و شخصی سیاسیون و افراد به عمل می آید، نمودار آن است که ما هنوز در جو و مدار نظام فکری و ذهنی جوامع خاستگاه خود...ادامه...

23.11.2019

ف. هیرمند

کودکیی غارت شده

به پاس برگزاری روز کودک

نشر در آسمایی : 16.11.2019

یووال نوح هراری *

‌ تفاوت فاشیزم و ناسیونالیزم و خطر بروز شکل نو فاشیزم در جهان معاصر

(متن سخنرانی)**

بیایید با یک سووال شروع کنیم. امروز چند نفر اینجا فاشیست هستند؟

خوب، گفتن آن کمی دشوار است، چون یادمان رفته که فاشیزم چیست. امروز مردم از عبارت «فاشیست» به عنوان نوعی سوواستفاده کلی استفاده می‌کنند. یا ااین که آنان فاشیزم را با ملی‌گرایی اشتباه می‌گیرند. خوب پس بیایید چند دقیقه وقت بگذاریم و معنای فاشیزم، و تفاوت آن با ملی‌گرایی را مشخص کنیم.

گونه‌های ملایم‌تر ملی‌گرایی در میان خیراندیش‌ترین انسان‌ها وجود داشته است. ملت‌ها اجتماع میلیون‌ها تنی است که یکدیگر را نه می شناسند. برای مثال، من هشت میلیون نفری را که شهروندی اسراییل را با آنان شریک هستم نه می شناسم. اما با تشکر از ملی‌گرایی، همه ما می‌توانیم به یکدیگر اهمیت بدهیم و به شکلی موثر همکاری کنیم. این خیلی خوب است. بعضی افراد، مثل جان لنون، تصور می‌کنند بدون ملی‌گرایی، دنیا بهشتی پر از صلح و آرامش خواهد بود. اما بیشتر این احتمال می‌رود که بدون ملی‌گرایی، در آشوبی قبیله‌ یی زنده گی می‌کردیم. اگر امروز به خوشبخت‌ترین و آرام‌ترین کشورهای دنیا نگاه کنید، کشورهایی مثل سویدن و سوییس و جاپان، خواهید دید که آنان احساس ملی‌گرایی بسیار قدرتمندی دارند. در مقابل، کشورهایی که فاقد حس ملی‌گرایی پرقدرت هستند، مثل کانگو و سومالی و افغانستان، به خشونت و فقر متمایل شده‌اند.

پس فاشیزم چیست، و چه فرقی با ملی‌گرایی دارد؟ خوب، ملی‌گرایی به من می‌گوید که ملت من ...متن کامل...

۲۵  نوامبر  ۲۰۱۹

پیام شورای رهبری انجمن حقوقدانان افغان در اروپا

به مناسبت روز بین المللی منع خشونت علیه زنان

29.10.2019

۱۸ اگست ۲۰۱۹ سخن روز صدمین سال استرداد استقلال و وظایف مبرم ملی ما در مرحلهٔ‌کنونی بیایید صدمین سالروز استقلال افغانستان را با بزرگداشت از مبارزان نامدار و گمنامی که زنده گی شان را وقف آزادی ،‌ استقلال و سربلندی افغانستان کردند، ‌تجلیل نماییم. بیایید آن اطمینان به نفس و روحیهٔ‌ اتحاد ملی را که مردم افغانستان را قادر ساخت تا در سه نبرد تاریخی بر استعمار پیروز شوند،‌ برای غلبه بر دشواری ها و خطرات پیشرو، ‌دوباره احیا نماییم.   بیایید تا در صدمین سال استرداد استقلال افغانستان،‌ در مورد گشایش راه برون رفت سالم از بحران جاری و رسیدن به فردای بهتر فکر کنیم – آرمان های سترگی که نهضت امانی برای آزادی،‌استقلال ،نوسازی و پیشرفت معاصر افغانستان و بهروزی جامعه افغانی مطرح کرد، قطب نمای این فردای بهتر است. بیایید تا با تحلیل تمام حجم تجارب یک سدهٔ اخیر و گرفتن درس ها و عبرت های لازم از آن ،‌ با روشنگری و ایجاد گفتمان معاصر ، زمینه ها و توانایی های لازم فکری و فرهنگی را برای تحقق آرمان های سترگ غلبه بر عقلمانی قرون و رسیدن به پیشرفت،‌ ترقی و بهروزی جامعهٔ‌افغانی ایجاد نماییم.   و بیایید تا برای حفظ دستاوردهای ۱۸ سال اخیر و حفظ زمینه ها و امکانات برای تعمیق، ‌استحکام و گسترش این دستاوردها در یک صف متحد از وطن و نظام جمهوری در برابر مخاطرات موجود دفاع کنیم.

ورود به صفحهٔ‌ ویژه  به مناسبت ۱۰۰ مین سالگرد استرداد استقلال افغانستان

6.08.2019 از نشرات «ناب» زنان و صدمین سال استقلال نهضت دورهٔ ‌امانی با‌ دو آرمان به هم مرتبط و دو سربلندی سترگ استرداد استقلال و آغاز کوشش برای پیشرفت، نوسازی معاصر و بهروزی افغانستان و جامعهٔ ‌افغانی در تاریخ ثبت شده  است. نهضت زنان بخش جدایی ناپذیر این آغاز نو تاریخی بود. در دورهٔ ‌امانی بود که زنان برای نخستین بار فرصت حضور در عرصه های گوناگون زنده گی اجتماعی را یافتند. نخستین نهاد مبارزه برای حقوق  زنان به نام انجمن نسوان در همین دوره تأسیس گردید؛  نخستین مکاتب برای دختران و زنان در همین دوره بنیاد نهاده شد؛ نخستین گروه دختران برای دریافت تحصیلات عصری در همین دوره به خارج فرستاده شدند؛ نخستین نشریهٔ‌ اختصاصی برای زنان در همین دوره پا به عرصهٔ‌ وجود نهاد؛ در نخستین قانون اساسی و سایر قوانین موادی مبتنی بر رعایت حقوق زنان درج گردید؛‌ در همین زمان  نخستین گام ها برای...ادامه...

12.08.2019 محمد محق پژوهشگر  امور دینی  و سفیر افغانستان در مصر نقد نظریه 'شورای حل و عقد' طالبان به جای انتخابات برخی از گروه‌های بنیادگرا، از جمله طالبان، القاعده و داعش، ساز و کار انتخابات به شیوه کنونی را مردود می‌دانند و به جای آن شیوه‌ دیگری را به نام شورای "اهل حل و عقد" پیشنهاد می‌کنند. آنان این شیوه را بهترین راه انتخاب کسی می‌دانند که در رأس قدرت قرار بگیرد و نامش خلیفه یا امیرالمومنین گذاشته شود. اهل "حل و عقد" در لغت یعنی...ادامه...

12.08.2019 غرزی لایق  ولې "دولت‌ساز ټيم"؟ له نورو هغو ټيمونو سره په پرتله چې تل يې د خلکو د سالاريت تر ټولو ستر بنسټ يعنې ټاکنې يې د "مؤقتې ادارې" ، "عبوري حکومت" او "سرپرست حکومت" په گټه او دا ډول نورو کږو وږو پلمو قرباني کول، دولت‌ساز ټيم په کلکه د ټاکنو د پر لاره‌اچولو او د ولسواکۍ د بنسټيزکولو له لارې د وگړو د حقوقو ، د وروستيو کلونو د ديموکراتيکو لاسته‌راوړنو او د جمهوري نظام د پايښت څخه په غوره بڼه ساتنه کړې او د رأيو تر صندوقونو پورې په زړورتيا او پرته له ښويېدنې د افغانان...بشپړ متن...

20.07.2019 یما ناشر یکمنش طالبان و موسیقی   حکومت طالبان اولین حکومت تاریخ است که به دست طلاب مدارس دینی در افغانستان ساخته شده است. یکی از پیش‌زمینه‌های تشکیل حکومت طالبان ایجاد حکومت مجاهدین بود. به همین دلیل، شباهت‌هایی میان سیاست‌های فرهنگی حکومت مجاهدین و حکومت طالبان وجود دارد. در مورد موسیقی می‌توان گفت که سیاست طالبان ادامه‌ی سیاست موسیقی مجاهدین بود. طالبان سیاست مجاهدین را با شدت و حدت بسیار بیشتری پیگیری کردند و در تاریخ سانسور موسیقی در جهان امروز باب جدیدی گشودند. نابود کردن نوار، آلات موسیقی و وسایل پخش موسیقی در دهه‌ی نود میلادی از نوآوری‌های سیاست فرهنگی طالبان است که پیش از آن در جهان نمونه نداشت. شهرت یافتن افغانستان در آن سال‌ها به کشوری عاری از موسیقی ناشی از همین سیاست‌ها بوده است.  طالبان با فتح کابل اولین گام مهم را در مسیر ...ادامه...

18-07-2019 محمد محق سفیر افغانستان در مصر طالبان از کدام اسلام سخن می‌گویند؟ در افغانستان تقریبا همه مردم گزارش‌های مربوط به گفتگوهای صلح را با اشتیاق و همزمان با نگرانی دنبال می‌کنند. اشتیاق به دلیل امیدواری به پایان جنگ و گشایش صفحه نوینی در تاریخ این کشور که نوید دهنده فردایی تهی از خون و خشونت باشد؛ و نگرانی از بابت این‌که صلح مورد نظر به چه بهایی و با پرداخت چه هزینه‌هایی به دست خواهد آمد. یکی از اسباب عمده نگرانی مردم همین ترجیع‌بند سخن طالبان است که پا ضرب در هر موضوعی مطابقت با اسلام یا اصول اسلامی را تکرار می‌کنند. اصرار طالبان بر افزودن قید 'اسلامی ' به دنباله هر چیز این برداشت را در ذهن جامعه تداعی می‌کند که ...ادامه...

11-07-2019 سخن روز  چند نکته پیرامون «کنفرانس دوحه» «کنفرانس بین الافغانی صلح در دوحه» نشان داد که در طرز برخورد طالبان تغیرات نسبی به وجود آمده است و اما نه در طرز تفکر و مرام شان : طالبان با آنانی که مخالف شان اند نشستند و صحبت کردند؛ و اما طالبان کوشیدند که از الف تا به یا را با پیشوند و پسوند اسلامی گره بزنند- البته اسلامی مطابق به خوانش طالبی. طالبان از تعهد به ارزش ها و موازین مندرج در اعلامیه جهانی حقوق بشر و کنوانسیون های متمم آن، از پذیرش اصل جمهوریت و مردمسالاری و از پذیرش زنان به حیث شهروندان برابر و تام الحقوق امتناع ورزیدند. خوب ما نمیتوانیم توقع داشته باشیم که طالبان مانند ما فکر کنند. طالبان نیز این حق را ندارند تا از دیگران بخواهند تا مانند آنان فکر کنند. اصلاً طرز تفکر نمیتواند موضوع مذاکرات صلح باشد. و اما این که در این گونه موارد با طالبان بحث و گفت و شنود صورت بگیرد، گپ دیگری است. موضوع محوری در مذاکرات صلح این نیست تا طرف ها ...ادامه...

11-07-2019 خوشحال آصفی طالبا! امتیاز یکطرفه ناممکن است* بالاخره نشست بین الافغانی صلح افغانستان هم؛ در دوحه به پایان رسید و همزمان با آن دور هفتم مذاکرات صلح میان هیات امریکا و طالبان نیز پس از یک وقفۀ دو روزه،دیروز از سر گرفته شد. امیدواری و خوشبینی جوانب مختلف هم نسبت به گذشته بیشتر شده و این نشستها را مثبت میدانند. از ارگ گرفته تا قصر سپیدار، دونالد ترامپ و زلمی خلیلزاد؛همه ابراز خوشبینی کردند،تا حدی که آقای خلیلزاد در تویتی نوشت ...ادامه...

09.07.2019 پایان نشست  بین الافغانی  در قطر نشست دو روزه‌ی «بین‌الافغانی صلح»  در دوحه، پایتخت قطر با صدور یک قطع‌نامه هشت ماده‌یی پایان یافت. در این نشست  ۶۰ تن از داخل افغانستان و ۱۷ تن به نماینده گی از طالبان اشتراک ورزیده بودند. در قطعنامهٔ پایانی این نشست از اصل جمهوریت و مردمسالاری  تذکری وجود ندارد. و اما، در قطعنامه آمده است که «حاکمیت نظام اسلامی، تامین عدالت اجتماعی و سیاسی، تامین حقوق اساسی شهروندی، وحدت ملی، استقلال و حفظ تمامیت ارضی، ارزش‌های اند که تمام افغان ها به آن متعهد می‌باشند.» همچنان در قطعنامه  سخنی از  به رسمیت شناختن  زنان به حیث شهروندان  برابر  و تام الحقوق  وجود ندارد. در عوض  قطعنامه  در مورد  «اطمینان از تامین حقوق زنان در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، تعلیمی و فرهنگی در چارچوب ارزش‌های اسلامی» سخن میگوید.  از تعهد به اعلامیهٔ‌جهانی حقوق بشر و کنوانسیون های مرتبط به آن و آزادی بیان و رسانه ها نیز سخنی در قطعنامه وجود ندارد. گفته میشود که علت عدم درج ارزش ها و موازین یاد شده مخالفت طالبان بوده است. به این معنا که طالبان حاضر  نبوده اند  تا از مخالفت با ارزش ها و موازین مذکور دست بردارند. البته  شمار زیادی از کسانی که از افغانستان به دوحه رفته بودند، از  قانون اساسی و نظام  و دولت برخاسته از  آن و دستاوردهای ۱۸ سال اخیر دفاع کردند.  اما  تعدادی نیز بودند که خلاف این اصل عمل کردند. متن کامل قطعنامهٔ مشترک «کنفرانس بین الافغانی صلح» در دوحه متن کامل قطعنامهٔ مشترک «کنفرانس بین الافغانی صلح» در دوحه در فورمات پی دی اف

30.05.2019 چند نکته در مورد نشست دوم ماسکو ۱- سناریست ،‌ کارگردان و بازیگر اصلی نشست ماسکو این بار به صورت علنی و رسمی روسیه بود و افغان ها (از آقای کرزی و همراهانش گرفته تا هیات طالبان تحت رهبری ملا عبدالغنی برادر) بازیچه ها در بازی روسیه در قبال افغانستان برای تأمین منافع روسیه؛ ۲- نشست زیر نام صدمین سال روابط دیپلماتیک میان افغانستان و روسیه برگزار شده بود؛ و اما روشن است که این مناسبت تنها یک بهانه بود؛ برگزاری صدمین سال مناسبات دیپلوماتیک میان افغانستان و روسیه یه این شکل، خلاف اصول مناسبات بین المللی و یک اهانت نسبت به افغانستان بود؛ ۳- سیاست کنونی روسیه در قبال افغانستان ممکن است تا در کوتاه مدت ظاهراً منافع آن کشور را تأمین کند. و اما چنان که تجربه نشان داده است ، نتایج و پیامدهای مبدل ساختن افغانستان به میدان بازی میان قدرت های بزرگ در نهایت برای خود این قدرت ها نیز تا سرحد فاجعه آور گران تمام شده است؛ ۴- عاقبت آن گروه ها ی سیاسی و سیاسیون افغان هم که گمان میکردند به این یا آن گونه میتوانند با بازیگران بازی بزرگ بازی کنند و یا هم با دلگرمی و باور به پشتیبانی این یا آن حامی خارجی عمل میکردند نیز درس عبرتی است که نباید آن ها را فراموش کرد؛ ۵- واقعیت این است که نشست اول و دوم ماسکو و نیز نشست های دوحه تا حال بیشتر از آن که به مذاکرات میان طالبان و حکومت افغانستان کومک کند،‌ در عمل سبب امتناع طالبان از این مذاکرات شده است. و اما اگر روسیه و موسیه و امریکا و اروپا و چین و ماچین ‌ و عرب و عجم و همسایه ها و بی سایه ها واقعاً‌ میخواهند به افغان ها و افغانستان کومک کنند در این صورت...ادامه...

بنیادهای حقوقی و قانونی مشروعیت  استمرار فعالیت حکومت وحدت ملی   ۳۱ ثور، ۱۳۹۸  مقدمه شرایط خاص افغانستان به لحاظ سیاسی، اقتصادی و جوان بودن نظام سیاسی جاری، باعث شده که برگزاری انتخابات به عنوان یکی از مقتضیات و نمادهای حکومت داری مدرن، گاه با چالشها و دشواری هایی همراه باشد. این امر، در سومین دور انتخابات ریاست جمهوری، هفدمین دور انتخابات پارلمانی و چهارمین دور انتخابات ریاست جمهوری، نمود عینی تری یافت. تلاقی زمان برگزاری چهارمین دور انتخابات ریاست جمهوری با رویدادهایی خاص، تطبیق این پروسه را با دشواری‌هایی مواجه ساخت. مطابق زمان بندی اولیه، بنا بود انتخابات مزبور در تاریخ ۳۱ حمل سال ۱۳۹۸ برگزار شود؛ اما به دلیل چالشهای ایجاد شده در انتخابات پارلمانی و تمرکز توان نهادهای مجری بر سامان دهی آن، تغییر تمام کمیشنرهای کمیسیونهای دوگانۀ انتخاباتی و نیز تعدیل قانون انتخابات و درج لزوم استفاده از سیستم الکترونیکی و تکنالوژی بایومتریک در آن، به درخواست و اصرار احزاب و جریان های سیاسی و جامعۀ مدنی، کمیسیون مستقل انتخابات، به عنوان نهاد ذیصلاح برگزاری و مدیریت انتخابات، برگزاری انتخابات مزبور را در تاریخ فوق ممکن ندانسته و با سه ماه تأخیر، ۲۹ سرطان را به عنوان تاریخ برگزاری انتخابات مقرر نمود. تداوم چالشهای انتخابات پارلمانی، همراه با بروز شرایطی جدید؛ نظیر جدی شدن پروسۀ صلح با طالبان، برگزاری لویه جرگۀ مشورتی و ملاحظات همکاران بین المللی، به ویژه نهادها و کشورهای حامی سیاسی و تمویل کنندگان مالی در خصوص رابطۀ زمانی و ماهوی بین پروسۀ صلح و نتایج و انتظارات حاصله از آن با انتخابات ریاست جمهوری، باعث شد تا بار دیگر، کمیسیون مستقل انتخابات، زمان مقرر فوق را برای برگزاری انتخابات، ممکن ندانسته و با تأخیری سه ماهه، تاریخ ۶ میزان را برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری تعیین نماید. بعضی احزاب و جریانات سیاسی به ویژه کاندیداهای ریاست جمهوری، با استناد به بخشی از مادۀ ۶۱ قانون اساسی، خواستار ...ادامه...

 09.10.2019

یما ناشر یکمنش

طنین نام شاه امان‌الله در برلین

شاه امان‌الله در بیست‌و‌دوم فبروری ۱۹۲۸ میلادی وارد شهر برلین شد. بار اول دو هفته را در آلمان سپری کرد. بار دوم در ماه اپریل برای بازدید غیررسمی به آلمان سفر کرد و حدود سه هفته در آن کشور به سر ‌برد. آلمان آن روزگار پس از شکست در جنگ جهانی اول منزوی شده بود. بعد از سال ۱۹۱۸ شاه افغانستان اولین رهبر یک کشور خارجی بود که برای دیدار به آلمان می‌آمد. حکومت‌های هر دو جانب از این دیدار ...ادامه...

29.09.2019

سخن روز آسمایی

 نگاهی به روند انتخابات و وظایف بعدی  ما

 انتخابات ریاست جمهوری- برنده ها و بازنده ها و  مسوولیت  ما ...ادامه...

24.09.2019

از نشرات ناب

به کدام نامزد ریاست جمهوری باید رأی داد؟

20.09.2019

سخن روز

اهمیت مضاعف انتخابات  پیشرو

و  وظایف ما

در انتخابات پیشرو این که کدام نامزد برنده میشود یک رخ مسأله است و رخ دیگرش این که هر رأیدهنده صرف نظر از این که به کی رأی بدهد و یا ندهد، با اشتراک در انتخابات در واقع به نظام جمهوری و  به مردم سالاری  رأی خواهد داد و مخالفت اش را با برگشت به گذشته های فاجعه آور، ابراز خواهد کرد .

هر قدر اشتراک مردم در انتخابات گسترده تر و  روند انتخابات سالم و بدون کاستی باشد، بهه همان پیمانه چانس...ادامه...

19.09.2019

فرشته بیگم

انتخابات ریاست جمهوری و انتخاب من

آنچه مینویسم ربطی به کمپاین ندارد و به عنوان یک شهروند باور های شخصی ام است. نه از کسی وعده ای گرفته ام و نه پولی به همین دلیل هم وجدانم راحت است!

در سال 2014 از تیم اشرف غنی حمایت کردم و خیلی ها فکر کردند دلیل حمایتم قرارگرفتن جنبش و جنرال دوستم در آن تیم بود. ولی نه....ادامه....

04.09.2019

 سرور دانش معاون رییس جمهور

صلح- آری اما نه به قیمت نفی جمهوریت!

در این روزها چندین نشست رسمی بین آقای خلیلزاد نماینده خاص ایالات متحده امریکا در امور صلح و رئیس جمهور افغانستان و سایر شخصیت های سیاسی دولتی و غیر دولتی برگزار شد و توضیحاتی از طرف ایشان در زمینه مسوده موافقتنامه صلح بین امریکا و طالبان ارائه گردید و سؤالاتی نیز مطرح شد که به برخی از آن ها پاسخ داده شد. حقیقت این است که برای تحقق صلح که از آرزوهای دیرینه مردم افغانستان است، از هیچ نوع تلاش و قربانی نباید دریغ کرد؛ اما در عین حال چند موضوع بنیادی است که هنوز قابل دقت است و با مردم باید شریک ساخته شود و نمی توان تحت عنوان صلح به آسانی از کنار آن ها گذشت و این حق مردم افغانستان است که در پایان باید پاسخ قناعت بخش بیابد.

در این رابطه چند موضوع ذیل قابل تأمل است....ادامه...

19.05.2019

بهرام صادقی

طرح حکومت مؤقت، خوشخدمتی به بیگانه ها؟

در این اواخرآقای حنیف اتمر وده کاندیدفاقد چانس پیروزی که به تشویق دول بیگانه و یا به منظور شهرت طلبی وارد عرصهٔ مبارزه برای احرازپ ُست ریاست جمهوری شده اند، وقتأ فوقتأ سرو صدا هایی را به راه می اندازند که هدف آنها در ظاهر حذف اشرف غنی است یا از کرسی ریاست جمهوری و در غیر آن از لیست کاندید های انتخابات ماه میزان ریاست جمهوری است. اما با دید عمیق تر به این فعالیتهای اتمر و شرکا میتوان نشانه هایی را از اهداف دول بیگانه، به خصوص ...ادامه...

19.05.2019

مسعود راحل- فيلسوف

نهاد و آزادي

" ورقي فرض كن يك روي در تو ، يك روي در يار ، يا هركه هست ، آن روي كه سوي تو بود خواندي ، آن روي كه سوي يارست هم ببايد خواندن"(مقالات شمس تبريزي)

" افسوس كه زنده گي چند بُعدي است ، و لي ، ديدگاه ها هميشه تك بُعدي "(دلتاي)

" ما نمي توانيم پروبلم ها را در همان سطح فكريي حل بكنيم كه در مرحلهٔ اول باعث به وجود آمدن اين پروبلم ها شده بودند "(آلبرت انشتاين)

*

رابطه بين ديدگاه و واقعيت ، پديده يي است كه در تاريخ بشر هميشه موجود بوده ، ولي آگاهي و انتقاد از اين مسأله يك موضوع فلسفي است. فلاسفه مختلفي از جمله نيچه و دلتاي اين [ ديد ] تك بعُدي انسان را مشكل بزرگي مي دانستند.

در رابطه با گسترهٔ سياسي افغانستان ، امروز اين سووال مطرح است كه آيا ما...ادامه...

15.05.2019

دستگیر روشنیالی

د افغانستان د روانی مرحلی په هکله څو ټکی

افغانستان د یوه سخت، پيچیلی او نا معلوم لیږد ”گذار” په مرحله کي دی او يا په يوه تړلي دايره کي  د ړنګونکي او وژونکي تکرارونه مرحله.

همدا اوس اوس له جګړي سولی ته لیږد څومره سخت او څومره پيچيلی دی.

 د افغانستان په شان په يوه ټولنه کي د لېږد “ گذار” حالت ډېر ستونزمن حالت دي او دا د حيرانتيا خبره نه دی چي د ليږد په دي ډول حالت کي نه يوازي رهبران ناکام او قرباني کيږي، نه يوازي حکومتونو او دولتونه لويږي او ماتيږي، بلکی په خپله د ملک د ويشلو او لويدلو امکان هم وي.

د لیږد مرحله هم د ټولنيزو بندونو او پیوندونو د شلیدلو او هم د نويو ټولنيز بندونو او پیوندونو د...بشپړ متن...

15.05.2019

مسعود راحل – فیلسوف افغان

ضرورت حیاتی  اجماع روی اصول اساسی نظام

مرجعیت نهادها «حاکمیت بدون قانون استبداد است»(مونتسکیو)

پس از سقوط طالبان در سال ۲۰۰۱ مردم افغانستان دوباره فرصت یافتند تا یک دولت حقوقی بر بنیاد یک قانون اساسی جدید را به وجود بیاورند. ولی این برنامهٔ بزرگ به خاطر فساد اداری، ‌جفنگ گویی سیاسی،‌غفلت، ‌بی توجهی و‌ قومگرایی به سراشیب نابودی کشانیده شده است.

کنفرانس ماسکو،‌پایین ترین لحظهٔ‌سیاسی برای حکومت مشروع و قانونی افغانستان بود.

در این کنفرانس تبارسالارهایی دعوت شده بودند که با گفتمان سیاسی جامعهٔ‌ مدنی خیلی فاصله دارند.

در رابطه به سردرگمی فعلی روشنفکران باید الفبای سیاسی جامعهٔ ‌مدنی را تکرار کنند.

مبارزه با طالبان، ‌مبارزه  روی پرنسیپ های بنیادی حاکمیت سیاسی است.

بنیاد هر نوع مصالحه با طالبان باید بر سه الگوی سیاسی...ادامه...

05-05-2019

عبدالعزیز مُصعب حیدری،

 عضو لویه‌جرگه مشورتی صلح

روایتی از درون جرگه

در ذهنم، همیشه، در مورد ماهیت جرگه علامت سوال موجود بود، شاید برای این‌که به مشارکت و شمولیت صددرصدی مردم در سیاست باورمندم و همه‌پرسی را ابزاری مشروع‌تر برای مشارکت سیاسی می‌دانم. اما اشتراک در لویه‌جرگه مشورتی صلح که از یک اراده‌ی شخصی برای خالی‌نماندن صدای جامعه مدنی و جوانان نشأت می‌گرفت، ذهنیت مرا نسبت به این عنعنه سنتی جامعه افغانی متحول ساخت. 

برای من که از آدرس جامعه مدنی و نهاد اندیشه و عمل عضویت جرگه را کسب نموده بودم، این ذهنیت القاء شده بود که چگونه می‌توان یک گفتمان سازنده مدنی/سیاسی را با مردم محلی که غالباً رویکرد سنتی و محافظه‌کارانه دارند، به راه انداخت...ادامه...

24.02.2019

پرتو نادری

سکوت جامعۀ مدنی در چهاره راه بحران سرنوشت

07.02.2019

حمید عبیدی

چند نکته مهم در مورد نشست ماسکو

شیر محمد عباس ستانکزی رییس هیات طالبان در همایش ماسکو روشن ساخت که طالبان قانون اساسی و نظام و دولت برخاسته از آن را قبول ندارند.

این موضع طالبان تنها ناشی از آن نیست که گویا آنان جنگ خود را مشروع میدانند و مذاکرهٔ شان با حکومت به معنای اعتراف به مشروعیت حکومت و پذیرش عدم مشروعیت جنگ شان علیه حکومت تلقی خواهد شد. جهت مهمتر مسأله این است که طالبان تعدیل قانون اساسی و تغیر نظام سیاسی از طریق این تعدیل را نمیپذیرند؛ زیرا میدانند که از این طریق به اهداف شان دست نخواهند یافت. طالبان در تلاش اند تا شرایطی ایجاد شود که قانون اساسی منسوخ و مشروعیت ملی و بین المللی نظام از میان برود. طالبان تصور میکنند که اگر به این هدف خود برسند، در این صورت میتوانند قانون اساسی و نظام مورد نظر خود را تحمیل کنند- نظام تحت رهبری طالبان و قانون اساسیی که تهی از ارزش ها و موازین شناخته شدهٔ حقوق بشر و دیموکراسی و متضمن احیا و تداوم حاکمیت آنان باشد. تجربهٔ گذشته نشان داده است که این حاکمیت چه گونه خواهد بود.

این که طالبان قانون اساسی را تحمیلی و غیر اسلامی میخوانند،‌ حرف تبلیغاتی...ادامه...

04.02.2019

غرزی لایق

همایش ماسکو

 در یک‌قدمی اعلان «حکومت مؤقت»

03.02.2019

 حمید عبیدی

بازی سیاه روسیه از طریق سواری بر «رو سیه هان«

و واکنشی که ما میتوانیم و باید نشان بدهیم

ادعای مقامات حکومت روسیه در مورد دست نه داشتن در دعوت نشست ماسکو، تمسخر بر شعور مردم افغانستان است.

اگر در کابل همسان نشست ماسکو، ‌نشستی با اشتراک نماینده گان یک گروه شورشی مسلح فعال در فدراسیون روسیه برگزار شود، آن گاه واکنش کرملین چه گونه خواهد بود؟!...

خوب، این روشن است که افغانستان قدرت جهانی و حتا منطقه یی نمیباشد و قادر به معامله بالمثل نیست. روسیه هم در وضعیت افغانستان قرار ندارد. این تنها به خاطر آن گفته شد تا روشن گردد که رابطه میان زور و اصول و موازین شناخته شدهٔ‌بین المللی از نظر قدرت های بزرگ و آن هم اعضای دایمی شورای امنیت سازمان ملل متحد...ادامه...

26.01.2019

پیام تسلیت کانون آسمایی به مناسبت وفات

 پوهاند دکتور غلام سخی مصوون