رسیدن به آسمایی: 07.03.2009 ؛ نشر در آسمایی:  07.03.2009

 

نویسنده : فرید ذکریا

برگردان : غفار صفا

جهان پسا-امریکا

 

4

 

با هر حمله ی تروریستی تازه تأثیرات تروریسم در غرب بیشتر کاهش یافته است. پس از یازدهم سپتامبر بازارهای مالی جهان سقوط کردند و تا دو ماه دیگر به وضعیت دهم سپتامبر بر نگشتند. اما پس از بمب گذاری های مادرید درسال 2004 یک ماه کافی بود تا بازار اسپانیا دوباره بحالت عادی برگردد. پس از بمب گذاری لندن درجولای 2005 بازار سهام لندن درظرف 24 ساعت به سطح پیش از بمب گذاری رسید. تصویر کلی تر وضعیت اقتصادی نیز چنین روندی را نشان می دهد. پس از یازدهم سپتامبر ایالات متحدهء امریکا صدها بیلیون دالر را در فعالیت های اقتصادی از دست داد. دومین حملهء بزرگ پس از یازدهم سپتامبر یعنی حادثهء بمب گذاری درکلوپ شبانهء بالی در سال 2002 ، نیز چنین تأثیرات دراماتیک را در اقتصاد اندونیزیا داشت : قطع توریزم، راکد ماندن تجارت و حساب های پس انداز برای ماهها. یک سال بعدتر، پس از یک بمب گذاری دیگر در اندونیزیا او ین بار در هوتل مریات جاکارتا، بازار آن کشور صرفاً برای مدت کوتاهی سقوط کرد و اقتصاد اندونیزیا خسارهء اندکی را متحمل شد. بمب گذاری ها درمراکش و ترکیه سال 2003 نیز تأثیرات اندکی داشتند. همین طور بمب گذاری ها در اسپانیا در سال 2004 و در بریتانیا در سال 2005 نتوانستند مانع رشد اقتصادی شوند.
البته اگر یکی از سازمانهای عمدهء تروریستی به مقادیر مهمی از سلاح های کشتارجمعی دست بیابند وضع تفاوت خواهد کرد. استفاده از سلاح هسته یی میتواند منجر به سراسیمه گی عمومی و بحران در سطحی بزرگتر شود. اما بدست آوردن این گونه سلاح ها مشکل تر از آن است که بسیاری فکر می کنند. و تلاشهای بی وقفهء واشنگتن تقریباً حصول آنرا به هر پیمانه ای که باشد تقریبا ناممکن ساخته. ترور توسط سلاح های بیولوژیک ممکن است نگران کننده تر بنماید زیرا دسترسی به مواد آن دشوار نیست. اما پخش و استفاده از آن بگونهء مؤثر دشوار است و ممکن است آن گونه که تروریست ها می خواهند نتایج بزرگی در پی نداشته باشند. هیچ یک ازین چیزها عملیات ضدتروریستی رامنتفی نمیسازد. در عوض نشان می دهد که سیاست های محتاطانه ، هوشمندانه و منضبط در مبارزه با تروریسم موثر تر خواهند بود.

مردم ، بی آن که زیاد در باره اش حرف بزنند ، دریافته اند که بهترین سیاست در مقابله با تروریزم سرسختی است. خلاف معمول بودن تروریزم ، به عنوان یک تاکتیک نظامی ، در آن است که تروریزم با واکنش کسانی تعریف می شود که هدف آن قرار می گیرند. به این معنا که اگر مثلا من - به عنوان هدف تروریزم- تسلیم وحشت نشوم ، تروریزم کارآیی خود را از دست می دهد. و مردم از نیویارک و لندن گرفته تا بمبی و جاگارتا با تروریزم این گونه برخورد می کنند و بی آن که بدانند چه در پیش رو دارند به زندگی خویش ادامه میدهند. محتمل ترین سناریوی یعنی سلسله ای از انفجارهای ناشی از بمب های حمل شده در بیک ها و موترها در ایالات متحدهء امریکا تکان دهنده خواهد بود اما تأثیراتش طی چند هفته زایل خواهد شد و نتایج دراز مدت آن نیز احمالاً محدود خواهدبود. در جوامع بزرگ، نیرومند و پیچیده (اقتصاد امریکا اکنون 13 تریلیون دالر است) وقوع حوادث دلخراش در یک یا چند محل محدود نمیتواند به آسانی به اطراف انتشار یابد. تمدن جدید شاید قوی تر از آن باشد که ما تصور میکنیم.

*
یادداشتی درزمینهء ترمیتولوژی: جی دی پی یا تولیدات ناخالص داخلی برای پیمایش پدیده های این چنین ساده مقیاس پیچیده یی است. باوصف اینکه ارزش کالاهای تجارتی مانند آی پاد ها و نایکی ها از یک کشور تا کشور دیگر یکسان است، کالا هایی که نمیتوانند از مرز ها خارج شوند _ مانند اصلاح موی در پیکن _ در اقتصاد های رو به رشد هزینه ی کمتری دارند. لذا با عین در آمد در مثل در چین کارهای بیشتری می توان کرد تا در بریتانیا . برای در حساب آوردن این امر ، شماری از اقتصادانان اصطلاح (پی پی پی) یعنی تناسب قدرت خرید را وضع کرده اند که البته بگونهء شگرفی درآمد کشور های روبه انکشاف را بزرگ جلوه میدهد. هواداران این نظریه ادعا میکنند که این امر بهتر میتواند کیفیت زندگی را بازتاب دهد. با این همه ، وقتیکه موضوع قدرت ناخالص ملی مطرح گردد، استفاده از معیار سنجش تولیدات ناخالص داخلی در مارکیت تبادل اسعار به نظر معقول تر می آید. شما نمیتوانید بادالری که با معیار پی پی پی- یا تناسب قدرت خرید- سنجش شده باشد یک کشتی هواپیما بر بخرید، هزینهء یک ماموریت صلح برای سازمان ملل را بپردازید و یا به پرداخت کمک به کشورهای خارجی مبادرت کنید. بهمین دلیل به صورت عمومی در سراسر این کتاب من برای محاسبهء نرخ مارکیت اسعار (جی دی پی) یا معیار سنجش عواید ناخالص تولیدات داخلی را بکار خواهم برد. و در جاییکه (پی پی پی) بیشتر مناسب است ویا تنها ارقام را از آن طریق میتوان یافت، آنرا یادداشت خواهم کرد.

ادامه دارد
 


***

جهان پسا - امریکا-1

جهان پسا - امریکا-2

جهان پسا - امریکا-3

جهان پسا - امریکا-4