13.04.2012

حمید عبیدی

سخن روز

 

چند نکته در باره ی شعر گونتر گراس و «سر کل ما»

 

پیام «شعر» گونتر گراس ، به اقصای نقاط جهان رسیده است - اعتراض ها در برابر آن و واکنش تند مقامات رسمی اسراییل نیز.

چیز بسیار جالب این است که حرف های گونتر گراس ، در سطح جهانی به هیچ وجه حرف های نو نیستند. حتا در درون اسراییل مقامات بسیار بلند رتبه ی نظامی و استخباراتی و سیاسی پيشين اسراییل نیز با هر گونه پلان حمله ی اسراییل علیه تاسیسات اتمی ایران با ارایه ی دلیل و برهان ابراز مخالفت کرده اند.

به هر رو ، اهمیت سخنان گراس در سطح جامعه ی آلمان مطرح است – او به موضوعی پرداخته که پرداختن به آن در آلمان تابو بوده است. «شعر» گراس زمینه را برای بحثی در آلمان باز کرده که  برخورد روزگذرانه ی آلمان در قبال سیاست های رسمی اسراییل و مسایل شرق میانه را به چالش خواهد کشید.

گونتر گراس انتشار «شعر» خودش را در این زمان با تصمیم آلمان برای تحویلدهی زیردریایی های آلمانی که قابلیت پرتاب راکت های میان برد (با سر گلوله ي عادي و يا اتمي) را دارند مرتبط دانست.

اظهارات و موضعگیری های قبلی گونتر گراس نشان می دهند که -بر خلاف ادعاي لوبي تندرو اسراييل- او ضد یهودی و ضد اسراییلی نیست . و اما، در این نیز شکی وجود نه دارد که او در برابر سیاست همه حکومات اسراییل ملاحظات خود را داشته است. به همین جهت است که تقاضای هیچ سفیر اسراییل را برای ملاقات نه پذیرفته و با هیچیک از آنان ملاقات نه کرده است.

به علاوه مخالفت با حمله ی اسراییل علیه تاسیسات اتمی ایران البته با زبان دیپلماتیک توسط صدر اعظم و وزیر دفاع آلمان نیز مستقیم به صدراعظم و وزیر دفاع اسراییل گفته شده است.

این که ماهیت و اهداف سیاست حکومت اسراییل و حکومت ایران چیست ، همه می دانیم. من در این هیچ شکی نه دارم که سران رژیم ایران اگر فرصت بیابند بم اتمی را خواهند ساخت. و در این نیز شکی نه دارم که این یک انکشاف بسیار خطرناک خواهد بود .

حال بیاییم در باره گونتر گراس و ما ...

حال ، آیا برای ما این مهم نیست تا این سووال را مطرح کنیم که ما از این تابو شکنی جسورانه ی گ گ، چی می توانیم و یا چی باید بیاموزیم؟

در افغانستان همه از «چپ» تا «راست» ، از عوام الناس بی سواد تا ملا ها و «علمای دینی» و از با سوادان تا نخبه گان فرهنگی ، همه در برابر «یهود» و اسراییل نظرات و مواضع شبیه به هم دارند.   اگر روشنفکر افغان بخواهد همانند گونتر گراس در عین عرصه تابو شکنی کند،  در آن صورت باید بگوید یهودی نیز انسانی است همانند ما و همه انسان های دیگر  و انسان ها صرف نظر از  اعتقادات دینی ، تعلقات اتنیکی ، زبانی  و ...  همه دارای حیثیت و کرامت انسانی برابر اند و  همه شایسته ی برخورداری از همان حقوق و آزادیهایی اند که در اعلامیه جهانی حقوق بشر و اسناد متمم آن درج اند.  و باید بگوید که اسراییل نیز به مثابه ی یک کشور و یک دولت همسان با سایر کشورها و دول حق موجودیت دارد. به همین سان ما باید شعارهای ماجراجویانه  نابود سازی اسراییل و  به بحر انداختند اسراییلی ها را هم  محکوم بسازیم .      البته این به آن معنا نه خواهد بود که ما از حقوق بر حق مردم فلسطین چشم بپوشیم و سیاست های ضد فلسطینی زمامدران اسراییل و به خصوص آن نیروهای اسراییلی را که می خواهند با استناد بر ایدیولوژی دینی قلمرو اسراییل را فراتر از مرزهای به رسمیت شناخته شده ی بین المللی آن ببرند ، محکوم نه سازیم. افراط گرایی از هر نوع آن که باشد- چی یهودی و چی اسلامی و چی هندویی و یا مسیحی -  امر صلح ، ثبات و امنیت بین المللی و صلح را با خطر مواجه ساخته می تواند.

و اما ، متاسفانه ما عادت کرده ایم بدون سنجیدن موقعیت مکانی و زمانی و مسایلی که در جامعه ی افغانی مطرح اند، متن گفته هاي روشنفکران برازنده ی غربی را که در موقعیت و شرایط دیگری قرار دارند و مسایل و وظایف دیگری در برابر شان قرار دارد، تکرار کنيم- بي آن که به روح آن توجه بکنيم.

زبانزد مردمي ما مي گويد: «اگر کل اين قدر هوشيار است ، اول سر کل خود را دوا کند». و در این راستا بر روشنفکر ما است تا در برابر فرقه گرایانی که  از بام تا شام و از شام تا بام  از گلو و قلم شان نفرت از دیگران می بارد  و  می خواهند به این ترتیب  اختلافات قومی ، مذهبی و سمتی را شعله ور ساخته و  باز آن را تا سرحد منازعه ی خونین برسانند ، قرار گیرند- هر روشنفکر در برابر  فرقه گرایان آن بگروه اتنیکی، زبانی ، مذهبی و سمتی که خود از آن برخاسته است. همچنان ما باید شعار حقوق کامل شهروندی برای همه باشنده گان افغانستان را مطرح کنیم و در برابر هر گونه تبعیض قانونی در برابر  هموطنان هندو و سکهـ  مان قد علم کنیم...

***

لینک مطالب مرتبط با همین موضوع:

گونتر گراس- آن چی باید گفت

 

صدیق رهپو طرزی- روشنفکر- وجدان بیدار انسانی

 

گونتر گراس با انتقاد از اسراییل سیل مخالفت ها را برانگیخت- صدای آلمان

 

در برابر 'کارزار رسانه‌یی'- بی بی سی