انتخابات پارلمانی
آزاد ، امّا غير عادلانه
شکی نيست که برگزاری انتخابات پارلمانی درافغانستان نه تنها مرحلهء مهم و نهايی مؤافقتنامهء های بن به شمار می رود ، بل بر روندهای بعدی و سرنوشت امر صلح و ديموکراسی در افغانستان می تواند اثرات مهمی بر جا نهد . و امّا ، اين انتخابات ، در شرایطی برگزار می شود که بخشی بزرگی از افغانستان در اثر فعالیت های مسلحانهء ضد دولتی ناامن گردیده و در بخش باقی مانده نیز که اکثراً تحت حکمروایی فرماندهان مسلح محلی است ، از رعایت قانون و احترام به حقوق مردم کمتر اثری به چشم می خورد . مخالفت طالبان و شرکا با انتخابات پارلمانی و دست زدن به هر اقدام ممکن برای ناکام سازی آن نیازی به کند و کاو ندارد. و امّا ، کم نیستند عناصر ، حلقات و گروه های ديگری هم که یک انتخابات آزاد و عادلانهء قانونی را به نفع خود نمی دانند .
در رابطه به انتخابات پارلمانی به علاوهء شرایط امنیتی نکات عمدهء دیگری که موجب نگرانی می گردند این ها اند :
- شمار کثیری از نامزدها متهم به ارتکاب جنایات جنگی اند و در این مورد صدها شکایت نیز از سوی مردم ارایه شد ؛ وامّا ، هیچ یک از متهمین از سوی کمیسیون مربوطه به نام این که حکم محکمهء با صلاحیت در مورد محکومیت افراد متهم وجود ندارد ، سلب صلاحیت نشدند
- استفاده از منابع مالی و قدرت غیرقانونی توسط جنگ سالاران ، گروه های مسلح غیرقانونی ، شبکه های وابسته به کشورهای خارجی ، قاچاقبران مواد مخدره . سایر گروه هایی که تأمین امنیت ، ثبات و حاکمیت مردم در افغانستان را به ضرر خود می دانند
- واداشتن کانديدان مستقل به انصراف از نامزدی شان
- فقدان احزاب و نیروهای سیاسی منسجم سراسری ملی هوادار دموکراسی
- پیچیده گی سیستم انتخابات و بی تجربه گی مردم در این رابطه
- عدم آشنایی مردم و خود کاندیدان از وظایف پارلمان
با توجه به مراتب بالا و با در نظرداشت این که همهء کاندیدان - به جز 11 نفر از میان نزدیک به شش هزار کاندید – حق اشتراک در انتخابات را کسب کرده اند و همچنان به دلیل این که رأی گیری سری خواهد بود ، لااقل از این نظر می توان گفت که انتخابات " آزاد" خواهد بود . و امّا ، در مورد این که انتخابات عادلانه نیز باشد ، جای شک و تردید وجود دارد .
در این میان هنوز در مورد یکی از شاخص های اصلی که همانان میزان مشارکت مردم باشد ، تا هنوز پیشبینی قطعی دشوار است . برخی تحلیل گران بر این باور اند که ممکن است میزان مشارکت مردم در این انتخابات کمتر از سطح انتخابات ریاست جمهوری باشد . شمار دیگری از تحلیل گران بر خلاف بر این باور اند که مبارزهء انتخاباتی کاندیدان در محلات ، می تواند موجب مشارکت گستردهء مردم در انتخابات گردد . کم نيستند کسانی هم که باور دارند در نهايت ارادهء مردم بر هر گونه دشواری غالب خواهد آمد و يک پارلمانی که به صورت نسبی از مردم نماينده گی کند به وجود خواهد آمد .
به هر رو ، در صورتی که عناصر هنجار گریز بتوانند اکثریت کرسی های پارلمان را به دست بیاورند و یا هم حتّا به حیث یک اقلیت پرشمار در پارلمان نفوذ بکنند ، شکی نیست که پارلمان قادر به آن نخواهد بود تا نقش مثبتی را در امر حرکت افغانستان به سوی دیمکراسی ، ایفا کند ، بل به احتمال قوی به یک عامل بازدارنده و تشنج آور مبدل خواهد شد .