عبدالواحد رفیعی
فایده های شورش
(چه کسانی از یک شورش خوب نفع بیشتری می برند ؟)
همه به اين باور اند که شورش و اغتشاش برای هیچ کسی منفعتی ندارد ؛ ولی نگارندهء این سطور به این باورم که شورش هرچند وقت یک بار لازمهء یک کشور در حال بازسازی است- به دلایل گوناگون؛ ازجمله برای رشد اقتصاد ملی ، برای ایجاد اشتغال ، برای بروز " احساسات پاک " از نوع جوان آن برای تخلیه انرژی نهفته در درون های مان و مهم تر از همه برای خیلی از اهداف مهمی که زیر لحاف و پشت پرده ها پوشیده اند و بعد از شورش به سلامتی خودشان را نشان می دهند . وقتی که شورش فروکش می کند و مردم به هوش می آیند می بینند که ای وای برما ، برای چه شعار دادیم و شورش کرده بودیم ؛ نتیجه چه شد ؟ حال اگر این شورش ها رنگ و بوی دینی داشته باشند و برای دفاع از ارزشها باشند ، لذت و منفعت اش خیلی هم با حال تر و بیشتر است . برای نمونه به چند قلم از همین منافع سردست و فوری که در نتیجه ء شورش و اغتشاش نصیب اهالی محترم مملکت می شوند، اشاره می کنم.
اول از همه شرکتهای مخابراتی "افغان بیسیم " و"روشن" بیشتر از همه از هر شورشی منفعت سرشار نصیب شان می شود . من اگر جای روسای این شرکت ها می بودم در این طور مواقع چه بسا از خوشحالی سکته میکردم ؛ چون به محض یک هوی همه زنگ ها به صدا درآمده همه به همه تلفن میزنند ، همهء مردم گوشی به گوش دارند و با طرف مقابل شان گپ می زنند و از اوضاع و احوال خبر می دهند و خبر می گیرند. خوب شرکتی که چشم امید به یک اس ام اس برای ستارهء افغان دارد در این گونه مواقع مطميناً با ضرب دم بادام خواهد شکست . دوستانی که سالها از هم خبر نبوده ا ند به لطف همین شورشها از اقصای نقاط دنیا برای همدیگر زنگ می زنند و از احوال هم خبر می گیرند که مبادا در شورش آسیب دیده باشند .
قشر دیگری که بیشتر لذت می برد و تا حدودی منفعت ، خبرنگاران است . خبرنگارانی که از بی خبری دربه در در کوچه پس کوچه ها و سرکها چکر می زنند، در این حالت از فقر خبری نجات پیدا کرده به خبرهای داغی می رسند ، لحظه به لحظه گزارش ارسال کرده کريدت می گیرند. چه بسا خود را به آب و آتش می زنند که از لحظه به لحظه شورش گزارش بگیرند. البته گزارشها نیز بسته به این که خبرنگار به کدام مذهب وابسته و به کدام قبیله تعلق داشته باشد فرق میکند. چنين گزارش ها از رنگ و بوی خاصی برخوردار اند که به ما و شما زیاد مربوط نیست.
شایعه سازان و خبر سازان ...... و نیزدروغ پردازان از جمله گروهی دیگری اند که از همه بیشتر لذت می برند ولی منفعتی برای اینان در کار نیست . اینها با یک کلاغ و چهل کلاغ چنان بازار گرم شایعه را داغ می سازند که انسان فکر می کند یک کوچه آن طرف تر جوی خون راه افتاده و کوهی از جنازه ها روی هم انبار شده اند. اهالی کوچه بغلی فکر میکنند که در کوچه ء شما کسی زنده جان نمانده است. و این بازار گرمی از اثر زحمات و تیزهوشی و ذايقهء همین قشر محترم است به این گونه است که این طبقهء محترم جامعه نیزبهره يی از این وضعیت نصیب می گردد .......
طبقهء دیگری که تاحدودی به شایعه سازان و تا حدودی به خبرنگاران شباهت دارند ، طبقه روشنفکر و کارشناسان اموراست که از مدت ها به این طرف ممکن نظر کارشناسانه نداده باشند و دلشان تنگ شده برای صفحه تلویزون تا در آن آسمان ریسمان کنند . و در این گیر و دار تا تنور داغ است استفاده کرده ، چه بسا نظرات عجیب و کارشناسانهء شان را که از مدتها در سینه های شان انبارو تلمبار شده است ، به این بهانه همهء آن را یک دفه قی (می بخشید ) می کنند، وبه نانی و شهرتی برای چند روز می رسند. از خصوصیت های این عزیزان این است که اکثراٌ این طبقه معمولاً روشن فکر به دنیا آمده اند ، همه از قول آن ها نقل قول میکنند که مثلاً فلانی گفت ماست سفید است . و این کارشناسان نیز بسته به آن که چی قوم و قبیله يی داشته باشند کارشناسی شان نیز فرق میکند ؛ ولی در یک چیز شراکت دارند: برای آتش سوزی های شورش هیزم کشان خوبی اند و این طبقه روشنفکران مادرزادی در این مورد وجه مشترک با خبرنگاران و شایعه سازان دارند .
صنف ماهی بگیران از جمله مهم ترین قشری اند که بیشترین منفعت را نصیب می شود. در این گونه مواقع بازار ماهی گیری به شدت اوج می گیرد . در همین شورشهای اخیر در هرات دیده می شود که کراچی های مملو از ماهيی که تازه از آب گرفته شده اند به فروش می رسند . و به این نتیجه می رسیم که ماهی گیران و صنف محترم ماهیگیران حرفه يی بیکارنبوده از وضعیت موجود حد اکثر استفاده را نموده، به اندازهء لازم ماهی صید کرده اند که حداقل برای مصرف چند ماههء شان کافی است . و خلاصه ماهی بگیران در این مواقع بی اندازه خوشحال می شوند چون منفعت اصلی نصیب آنان می شود .
طبقهء دیگر گوگرد فروشی ها است ، چرا که برای دفاع از ارزشهای دینی شورش لازم است و در هر شورشی چپاول ، تاراج و آتش افروزی و آتش سوزی لازم تر. و در هر شورشی لازمهء دفاع از ارزشها به آتش کشیدن موتر ها و اماکن مسکونی است، لذا در هر شورشی تعدادی موتر و دکان و خانه و اگرلازم باشد مساجد به آتش کشیده می شوند. برای این منظور برای هرجوانی با " احساسات پاک " یک گوگرد لازم است که در جیب داشته باشد.
به همین صورت تیل فروشی ها نیز از این ناحیه به نانی می رسند چرا که در این گونه مواقع یک تعداد موتور سوار حرفه يی در شهر پیدا شده ابراز احساسات می کنند و هر کدام سه پشته و چهار پشته سوارموتورسیکل ، در حالی که چوپ هایی در دست داشته و آن را در هوا تکان می دهند ، شعارهای سیاسی مرده باد زنده باد می دهند. گفته می شود هزینهء تیل این موترسیکل ها را دسته يی از صنف ماهی گیران می دهند که از زحمات این عزیزان که اکثراً جوانانی اند با " احساسات پاک " بهره می برند .
طبقه دیگر رادیو فروشی ها و بطری فروش ها است ، چرا که در زمان شورش راديوها از محبوبیت خاصی برخوردار میشوند- بیخ گوش هر نفری یک راديو روشن است ، همهء مردم رادیو به گوش دارند و هی خبرگوش می دهند تا از آخرین تحولات با خبر شوند
طبقه دیگرشیشه فروشی ها است . همه می بینیم که درهر شورشی لازم است تعدادی دکان و خانه و اماکن عمومی شیشه های شان شکسته شود و چپاول گردند ، چرا که برای دفاع از ارزشهای دینی شورش لازم است و در هر شورشی چپاول ، تاراج و شیشه شکنی لازم تر . به این صورت بازار شیشه فروشی ها داغ می شود .
با توجه به آن چه گفته آمدیم به نتیجه می رسیم که شورش خوب است و اگر این شورشها وجههء مذهبی داشته باشند و با " احساسات پاک " راه اندازی شده باشند و نام آن را نیز مثلاً تظاهرات یا راهپیمایی بگذاریم منافع و نتایج پربارتری دارند . ولی از همه بیشتر در جامعه يی مثل جامعهء ما " احساسات پاک" از نوع جوان آن لازمهء یک شورش خوب است ، چرا که در این گونه موارد شورش گر عزیز می تواند با خیال راحت آتش بزند ، چور کند و دکانها را خالی کند ؛ در حالی که نیروهای امنیتی ایستاده شاهد و ناظر احساسات پاک و غلیان کرده می شوند و از آن لذت می برند ؛ و چه بسا در مواقع غليان احساسات پاک آن ها نیز شما را همراهی می کنند .
به اين صورت نتیجه میگیریم که هرشورشی به دنبال خود دستاوردهای اقتصادی وسیاسی و فرهنگی بی شماری دارد . پس شورش بی فایده نیست . زنده باد شورشیان .
والسلام26/11/1384