رسیدن به آسمایی :03.2008 .26؛ تاریخ نشر در آسمایی :03.2008 .27

یادداشت آسمایی : این مطلب به مناسبت نهمین سالگرد وفات شادروان سید قاسم رشتیا نوشته شده است و اینک در دهمین سالگرد وفات وی دوباره منتشر می شود

لیلی رشتیا عنایت سراج

ژنیو -19 مارچ 2007

چنین نخلی ثمر بخشی به باغ و گلشن میهن*

 

در آستانهء نهم سال وفات پدر دلبندم، مرحوم سید قاسم رشتیا كه به تاریخ ۲۶ مارچ ۱۹۹۸ در عالم هجرت و در حسرت وطن رخت از جهان بر بست، به جا است تا به یاد و بود آن سفر كرده ی عزیز و فرزند صادق وطن، سطری چند رقم كرده باشم. 
او دانشمندی بود كه جز به محراب فضیلت سر فرو نیاورد؛ و جز در خدمت وطن قلم نشكست و عَلَم بر نیفراشت. وی در زمان ماموریت رسمی و همچنان در هجرت با مساعی خسته گی ناپذیر فكری و جسمی از هیچ گونه خدمت به میهن شانه تهی نكرد. چنانچه یك نمونه ی بارز خدماتش در هجرت همانا پیشنهاد تأسیس « موزیم مؤقتی بیرون مرزی» برای نگهداشت و مصؤنیت آثار باستانی و فرهنگی افغانستان بود كه با در نظرداشت ایجابات تحقق چنین اقدامی- چه از نظر پولی و چی از نظر عملی- با آقای بوخورر رییس نهاد «كتابخانه افغانستان» در سویس در این مورد مفاهمه نموده بود. بر همین اساس بود که موزیم مزکور در وهلهء اوّل در سال ۲۰۰۱- سه سال بعد از در گذشت پدرم- در شهر لیستال افتتاح شد. و سپس به «موزیم مؤقت افغانستان در هجرت» در بوبندورف در حوالی شهر بازل انتقال یافت. 
روشن است كه تأسیس همچون موزیم برون مرزی برای اوّلین بار در تاریخ دنیا ، امریست شایان تقدیر. و من افتخار آن را داشتم كه به دعوت آقای بوخورر حین برگزاری مراسم افتتاح «موزیم افغانستان در هجرت» به نماینده گی از پدر فقیدم با نمایندهء رسمی حكومت سویس ، نوار سیاه ـ سرخ ـ سبز بیرق ملّی ما را به این منظور قطع نمايیم. و همچنان در سال ۲۰۰۶ حین مراسم وداعیه برای انتقال آثار باستانی وطن كه در آن نیز اشتراک داشتم، آقای بوخورر یكبار دیگر از پدر فقیدم منحیث بانی معنوی این موزیم یاددهانی نمود. 
این تشبث كه زادهء وطنپرستی بی شایبهء آن خدمتگذار صادق افغانستان بود از آن جهت شایسته ء قدردانی میباشد، كه قبل از همه به ارزش همچو هزینه فرهنگی باستانی ملت افغانستان اهمّیت به سزایی را قایل و در تكاپوی راه حل مدَبرانه آن شد تا این آثار ذیقیمت از بربادی و انهمدام مصؤن بماند. 

كویی شیرا ماتسو را، رییس عمومی یونسكو حین مراسم انتقال آثار باستانی در كابل 
اظهار نمود «كه بازگشت این آثار ذ یقیمت به موزیم ملّی كابل بعد از شش سال تبعید اجباری كه در «موزیم افغانستان در هجرت» در سویس به ودیعه گذاشته شده بود ، بازیابیی شمّه یی از حافظه ی تاریخی افغانستان میباشد؛ چون كه اعمار مجدَد هویت ملَی این كشور برای بازسازی یك افغانستان با افتخار امریست مبرَم و حیاتی. 
از آن رو خوشنودم كه به تاریخ ۱۷ ماه مارچ ۲۰۰۷ آخرین آرزوی مرحوم سید قاسم رشتیا با انتقال دوبارهء یك هزار و سه صد قلم آثار بی بدیلی که از شمار افتخارات تاریخی ملّت افغان اند و نمی توان برای آن ها بها تعیین کرد به وطن ٫ برآورده شد ؛ و این گنجینهء فرهنگی بر غنای موزیم ملَی كابل- که حیثیت گلشن میهن را دارد- افزود و ملّت افغان را سر فرازی بخشید.
***
* نوت: مطلع فوق از مرثیه پدر فقیدم بقلم شاعر افغان، محمّد نسیم اسیر میباشد.