رسیدن: 31.01.2012 ؛ نشر : 31.01.2012

دستآورد یا بلاتکلیفی های جان آلن در آستانه ی  خروجش از افغانستان

نویسنده:  کیوین سیف، چهار شنبه، 30 جنوری
نشر شده در واشنگتن پست، ساعت 9:31 صبح
برگردان: جمیل شیرزاد

کابل- زمانی که جنرال جان آلن برای آخرین بار ولایت هلمند را ترک می کرد، طیاره ی  جت حامل او در ارتفاع خیلی بالا بر فراز یک دشت در حال پرواز بود که منظره ی  یک جنگ خونین نیروهای نظامی امریکا در افغانستان و سپس عقب نشینی بی سابقه ی  این نیروها در همان اراضی توجه او را به خود معطوف ساخت.

آلن 18 ماه قبل در افغانستان با دو مسوولیت ظاهرا متناقض توظیف گردید: مهار کردن یک شورش فعال و به خانه برگشتاندن 30000 سرباز امریکایی و نیروی دریایی. حالا پس از برگشت یک سوم نیروهایش نوبت به خود آلن رسیده که افغانستان - جایی که به قول وی پیشرفت های امنیتی که به سختی به دست آمده اند و غالباً در آوردن حاکمیت موثر که زمینه ساز ثبات دراز مدت در آن کشور میگردد به شکست مواجه شده است- را ترک گوید.

هفته ی  گذشته وی در حالی که به چشم انداز های ناهموار جنوب افغانستان نگاه می کرد گفت: بنابر بعضی ملحوظات چنان احساس دارم که  خانواده ام را در یک آینده یی مبهم و غیر قابل اعتماد رها می کنم.

از سال 2001 تا کنون 11 فرمانده نیروهای امریکایی در افغانستان خدمت نموده اند که از جمله پنج تن آنان نیروهای ناتو را نیز تحت رهبری داشتند که جنرال جان آلن یکی از آن جمله به حساب می آید اما هیچ کدام از فرماندهان متذکره مأموریتی چون جنرال جان آلن نداشته اند که از یک سو روی جنگ تمرکز داشته باشند و از جانب دیگر بالای خروج نیروها از میدان جنگ تمرکز نمایند. به این مفهوم که او سربازان افغانستان را حالا به جنگی می گمارد که به عقیده اکثر ناظران آنها آماده گی پذیرش این مسوولیت را ندارند. او در اجرای ماموریتش در یکطرف برای رییس جمهور افغانستان که به سرسختی معروف است اعتماد سازی می کرد و در طرف دیگر دربرابر طالبان  در حالی که روند حمایت ایالات متحده ی  امریکا پایان یافته بود،می جنگید.

با وجود این همه، در جریان دوره خدمت آقای آلن در افغانستان بعضی چالش های غیر منتظره یی دیگر نیز وجود داشت که عبارت بودند از حملات داخلی، سوختاندن قرآن در یک پایگاه نظامی امریکایی، تحقیقات پنتاگون روی ذخیره ی ایمیل های آقای آلن پیرامون احتمال موجودیت روابط جنسی نامناسب- ادعای که هفته ی  گذشته آقای آلن از احتمال ارتکاب آن تبریه شد.

زمانی که او به فرماندهی رسید، قوماندانان پایین رتبه تر از خود را با توانایی رسیده گی اش به درخواست واشنگتن مبنی بر پایان دادن مأموریت افغانستان و درخواست افغانستان مبنی بر همکاری دراز مدت، شگفت زده ساخت. اما او می گوید که درک نموده بود درخواست پایان مأموریت امریکا نمیتوانست با پیروزی کامل یکجا تحقق یابد. در اکثر موارد، دستآورد های امنیتی تنها ایجاد پرسش های بیشتر را در پی داشتند و بس.

در این مأموریت 11 روز آن باقی مانده است، آلن می گوید او از رشد قوای امنیتی افغانستان و موفقیت نیروهای ناتو در مناطق مانند جنوب هلمند که چهار سال قبل طالبان در آن آزادانه فعالیت می نمودند، احساس افتخار می کند. اما او می گوید:"اگر حکومت داری خوب نتواند با امنیت همپایی نماید، طالبان می توانند برگردند، و یا شبکه های مجرمین از وضعیت سود ببرند".  "در حال حاضر چیزی که ما با آن مواجه hستیم همانا عدم حضور اداره و اراده ی  تنفیذ قانون و ثبات قانونی است". جنرال آلن میگوید: در بخش های ملکی کشور شاهد پیشرفت ها متناسب به  پلان های ستراتیژیک در این عرصه صورت گرفته است.

جان آلن  از مقام های افغانستان به شمول رییس جمهور حامد کرزی به اصرار درخواست می نمود تا حکومتداری خوب برای مردم در مناطقی که دست آوردهای نظامی مشهود است باید تمثیل شود. اما در بسیاری از موارد شبکه های حمایوی  نفوذ نموده اند و یا رهبران فاسد در قدرت باقی مانده اند که این امر سبب کاهش اعتماد عامه بالای دولت گردیده است.

آقای عبدالکریم خرم رییس دفتر رییس جمهور کرزی در خصوص دیدگاه های متفاوت آلن و رییس جمهور کرزی می گوید:" جنرال جان آلن برای کشور خودش کار می کند. ما به منافع ملی کشور خود کار می کنیم".

در عین حال، فشارهایی از سوی دولت متبوع آلن نیز موجود بود. مرحله ی  بعدی خروج نیرو های نظامی ایالات متحده و پرسش های در مورد خواست واشنگتن مبنی برحضور در افغانستان پس از سال 2014  که در جریان دور فرماندهی وی باید بالای آنها توجه صورت میگرفت.

بر مبنای اظهارات کسانی که صلاحیت اظهار نظر علنی در مورد موضوع را ندارند، آلن میخواهد که از 9000 تا 15000 قوا را در افغانستان نگهدارد در حالی که اداره ی  اوباما نصف این تعداد قوا را مورد ملاحظه قرار میدهد. مقامات کاخ سفید در این ماه به خبرنگاران گفته اند که احتمال باقی نماندن هیچ نیروی در افغانستان وجود دارد.

یکی از افراد جان آلن گفته است که وقتی شخصیت های سیاسی در مورد گزینه ی  خروج کامل سخن می گویند نمیتوان به روش ساده تر کاری کرد.

قبل از آن که آلن هلمند را در هفته ی  گذشته ترک نماید بلند رتبه ترین قوماندان افغان مستقر در ساحه ی سید ملوک، در یک سخنرانی تودیعی در یک اتاق پر از مسوولین بلند پایه ی  امریکایی و افغانی اظهار داشت:"ما اعتماد کامل داریم که شما و دیگر جنرالان همکار شما بهترین مشوره را به رییس جمهور اوباما مبنی بر حمایت این مأموریت پس از سال 2014 خواهید داد. او در حالی که آلن را مخاطب قرار داده بود گفت: "جنگ و خون از ما،  حمایت و امکانات از شما". در حالی که تعداد زیادی از افسران دیگر خنده سر دادند، جان آلن لبخندی رازآلودی بر لب آورد، وقتی آلن بعدا به کابل بر گشت گفت شما شاید مرا دیده باشید که همان وقت از ناراحتی در چوکی خود می لرزیدم.

آلن در سال 2007 زمانی که او تحرکات قبیلوی را در غرب عراق از طریق تشویق رهبران سنی برای مقاومت در برابر شورشگری، فرونشاند به درجه ی   جنرال سه ستاره ارتقا کرد و این فرصت او را به  انتخاب اول اوباما برای جانشینی جنرال دیوید پترایوس در ماه جولای سال 2011 مبدل کرد.

جان آلن در افغانستان منابعی که فرماندهان در عراق و یا فرماندهان قبل از او در کابل داشتند را در اختیار نداشت. در واشنگتن هم شهرت او کاهش یافته بود، اما با همه ی   اینها او در برابر شورش نیرومند، به مبارزه پرداخت.  از زمانی که آلن سمت فرماندهی را به عهده گرفت 640 تن از نیروهای امریکای و ناتو در افغانستان کشته شدند. آلن با صدای لرزانی گفت: "آنها کسانی اند که در نصف های شب با شما اند و وقتی که در مورد آنها فکر می کنید خواب از چشم تان دور میشود».

زمانی که آلن و قوای بین المللی کومک به امنیت تحت رهبری ناتو از خط مقدم جبهه عقب نشستند و نیروهای افغانستان جای آنها را گرفت میزان تلفات نیز وضع انتقالی به خود گرفت. بیشتر از 1000 سرباز افغانستان در سال 2012 به شهادت رسیده است و این رقم حدود 20 درصد افزایش را نسبت به سال  2011 نشان میدهد و بر مبنای دیدگاه های مقامات افغانستان و امریکای این خود شاخص عمده یی است که نشان میدهد کدام نیروها بیشترین سهم را در عملیاتها به عهده دارند.

مارک کریشن مشاور سیاسی جنرال آلن که در عراق نیز با او یکجا خدمت می کرد می گوید: آلن در روند قبول مسوولیت های محاربوی توسط ارتش و پولیس افغانستان نقش محوری ایفا نموده است.
آلن گفته است:" سربازان افغانستان قربانی گران قیمتی می پردازند و از صمیم قلب خدمت می کنند و حالا زمانی است  که آنها خدماتی را که دولت افغانستان از آنها انتظار دارند را ارایه نمایند". او از هفت جنرال بلند رتبه ی  افغانستان یاد کرده افزود در طرف دیگر قوماندانان قول اردوها قربانی های بیشتر خواهند  داد. آلن گفت :"حکومت داری ضعیف میتواند منتج به رشد نفوذ طالبان و یا افزایش فعالیت مجرمین شود، شبکه های حمایوی و نهاد های نوپای افغانستان در یک مبارزه مرگ گیر افتاده اند".

این ضعف نهادی و سازمانی قسما سبب آن شد که آلن درخواست حضور نیروهای امریکایی در افغانستان پس از 2014  را به اوباما پیشنهاد  نماید.  او گفت اولویت عمده اش اینست که تعداد قابل ملاحظه یی را به حیث مشاور در وزارت های دفاع و داخله یی افغانستان مقرر نماید. پس از آن که سطح نیروهای نظامی به اندازه ی  مطلوب رسید او عده ی  دیگری را در مراکز آموزش نظامی در کابل و احتمالا عده یی از مشاورین را در فرماندهی های ساحوی پولیس و ارتش افغانستان مقرر خواهد کرد.  

جان آلن در جریان سفرش برای آخرین بار در کشور اشتیاق داشت که به مشکلات و شکایات افغان ها بیشتر توجه می کند و آن را در زمینه قرار دهد، او خاطر نشان کرد که مشکلاتی با پاکستان وجود دارد و شورش های دوره های اخیر نیز باعث نگرانی شده است.

اما مواردی که جان آلن در سخنرانی تودیعی خودش بیان کرد موردی بود که او در مورد افغانستان از آن به عنوان "دموکراسی جوان" نام برد -  کشوری با جرقه های امیدوار کننده و تعهدات، اما جدا نیازمند حمایت و همکاری دراز مدت، با راه های نامشخصی در پیش. او گفت: "من کاملا اطمینان دارم که ما در این مورد پیروز میشویم، اما این پیروزی نمیتواند در محدوده ی  زمانی از حالا تا 2014 واقع شود. ما شرایطی را در دهه ی  انتقال برای پیروز شدن تنظیم  و وضع خواهیم کرد.