رسیدن به آسمایی: 05.03.2011 ؛ نشر در آسمایی: 06.03.2011
رد پای فرعون
نقش ایران در ترور احمدشاه مسعود
نویسنده : رزاق مأمون
بخش ششم
شناسنامۀ بن لادن
کتب و آثار زیادی دربارۀ شناسنامه بن لادن در سطح دنیا منتشر شده است. سجایا و خصلت های بن لادن از زوایای خصوصی نیزتعریف شده است. خانم کارمن، همسر برادر بزرگ اسامه، درباره وی چنین می نویسد:
اسامه بن لادن برادر کوچک شوهر من – یسلام- است. یکی از چندین برادر که او را هنگامی که درعربستان زندگی می کردم، دورادور می شناختم. درآن زمان اسامه بسیار جوان بود؛ اما همواره به نظر می رسید بردیگران احاطۀ خاصی دارد. او قد بلند داشت. مستبد بود وزهد وتقوای شدید او هراس انگیز بود؛ حتی برای آن دسته از اعضای فامیل که خود پایبند اصول مذهبی بودند.
اسامه علیه خاندان سلطنتی عربستان شورید وبیانیه هایی در باب فساد و رشوه خواری ووابسته گی عمیق شان به امریکا صادر کرد و سرانجام، خاندان سلطنتی او را از کشور راند.
بانو کارمن به نقل از شوهرش نگاشته است که اسامه اگرچه درتبعید ( افغانستان) به سر می برد، اما اعضای افراطی خاندان سلطنتی درعربستان از وی کماکان حمایت می کردند. اسامه دلیر وافراطی بود ودرعین حال عضو خانوادۀ ثروتمند وبا نفوذ محسوب می شد که بزرگترین و قدرتمندترین شرکت ساختمانی عربستان را اداره می کرد. من افکار ونظریات افراطی او را به خوبی می شناختم. مطمئن بودم که او توان ایجاد هر فاجعه ای را دارد. بنا براین، وقتی در نهم سپتامبر 2001خبر مرگ مبارز افغان، احمدشاه مسعود را درتلویزیون دیدم، شک نداشتم که کار اسامه است. با شنیدن این خبر، نا خود آگاه به سوی تلویزیون رفتم و با احساسی از غم و درد گفتم:
کار اسامه است. او دارد آماده می شود تا فاجعه ای عظیم به بار آورد.
دوستی در اتاق نشسته بود و با تمسخر گفت:
کارمن! تو بی خودی ذهنت را درگیرمی کنی!
اما من واقعیت را می دانستم. ای کاش اشتباه می کردم.
عروس خانوادۀ بن لادن می نویسد: « شیخ محمد بن لادن24 پسر و 29 دختر داشت. شیخ محمد از همه جهت یک شیخ واقعی بود. جالب آن که او درکشور همسایۀ عربستان، یعنی یمن، دیده به جهان گشوده بود. با آن که خواندن ونوشتن نمی دانست، ابتدا موفق شد شرکت کوچکی راه اندازی کند وسال ها بعد، تبدیل به یکی از بزرگ ترین شرکت های ساختمانی درخاور میانه شد. او پیش از سقوط هواپیما و مرگش درسال1967 در پنجاه نه سالگی، به یکی از ثروتمند ترین مردان جهان تبدیل شد. شیخ محمد زنان پیر خود را طلاق می داد و زنان جوان تری اختیار می کرد. وقتی او مرد، از بیست و دو همسرش، بیست ویک نفر در قید حیات بودند. سال ها بعد، از یکی از وفادارترین خدمه شیخ محمد شنیدم، شبی که او درحادثه هوایی جان سپرد، برنامۀ ازدواج با همسر بیست وسومش را چیده بود و قرار بود به خانه عروس برود که هواپیمایش دچار سانحه شد.»
اسامه ازدرون چنین خانواده ای سر برآورد و همان راهی را برگزید که هیچیک از برادران وخواهرانش درآن قدم نگذاشته بودند.
اسامه میراث پدر را دراختیار گرفت وراه جهاد درافغانستان را درپیش گرفت. بن لادن ساختار بزرگ تشکیلاتی و پایگاهی عرب های چند ملیتی را درکوهستان های مرگ و جنگ به وجود آورد. وی همچنین روابط نزدیکی با شاه فیصل داشت. ای.اس.آی پاکستان بار ها از ترکی بن فیصل رئیس آژانس اطلاعاتی عربستان سعودی درخواست کرد که یک مقام سلطنتی را به فرماندهی نیروهای نظامی عربستان بگمارد؛ تا تعهد خانواده سلطنتی نسبت به جهاد مسلمانان محرز گردد. تنها مردم فقیر، محصلان، تا کسی داران و قبایل بدوی عربستان برای شرکت در جنگ آمادگی داشتند؛ اما هیچ شهزاده ناز پرورده حاضر نبود برای جنگ از کوه های افغانستان بالا برود.
بن لادن، اگر چه منسوب به خانواده سلطنتی نبود، به حد کافی به این خانواده نزدیک بود و مطمئنأ آن اندازه ثروت داشت که موقیعت رهبری نظامیان عربستان را احراز کند. بن لادن، شاهزاده ترکی و ژنرال حمید گل به دلایل مشترک به صورت دوستان و متحدان نزدیک در آمدند.
بن لادن اولین بار در دانشگاه جده با عبدالله عزام ملاقات کرد و او را به عنوان رهبر فکری جهان اسلام حرمت نهاد. سرمایه های سعودی و کمک های موسسات خیریۀ اسلامی به سوی عزام و «مکتب الخدمت» او سرازیر شد، تا داوطلبان تازه نفس را تحت پوشش قرار دهد.
پیش از ظهور اسامه بن لادن، دفاتر «مجمع جهانی اسلام» و «اخوان المسلمین» در پیشاور به وسیلۀ دکترعبدالله عزام مغز مبتکر جهان اسلام سرپرستی می شد.
عبدالله عزام در ناحیۀ جنین سرزمین فلسطین چشم به دنیا باز کرد و در دهۀ هفتاد میلادی از دانشگاه پر آوازۀ ازهر مصر گواهینامۀ دکترا دریافت کرد. او از نزدیکان سیدقطب یکی از رهبران مشهور جنبش اسلامی مصر به شمار می رفت که از سوی دولت جمال عبدالناصراعدام شد. عزام درسال 1984 به پشاور رحل اقامت افگند و پیش ازآن در دانشگاه اسلامی اسلام آباد پاکستان تدریس می کرد. اتحاد فکری اسامه با عبدالله عزام درهمین سال شکل گرفت و حتی آنان در ادامۀ توسعۀ برنامه های جلب کمک برای جهاد افغانستان علاوه از دفاتر جمع آوری اعانه درکشور های عربی و مسلمان، در شهر اریزونای ایالات متحده امریکا نیز دفتری را گشودند.
تا این زمان امریکا از عملیات سربازگیری اسامه و دکتر عزام برای جنگ افغانستان حمایت می کرد. آقای بیردن از مقامات سیای امریکا که این عملیات را تحت نظر داشت، از نتایج آن راضی بود. اما بعد ازمدتی، دکترعزام از نحوۀ رفتار اسامه درجنگ افغانستان به خرده گیری پرداخت و فعالیت های وی را مخالف مأموریت اصلی وی قلمداد کرد. بنا به حواله استخبارات امریکا، وی گفته بود:
«هدف، کار با افغان ها بود؛ نه ایجاد تشکیلات برای عرب ها».
بن لادن به نکته نظرات دکتر عزام وقعی نگذاشت و ساختن زیرساخت های نظامی در منطقۀ جاجی و پکتیا و دره "ژوره" ولایت خوست اقدام کرد. اسامه معتقد بود که پایگاه های عرب ها درجنگ افغانستان باید جدا و مشخص باشد. یک علت این اقدام آن بود که عرب ها ناسازگار تراز افغان های جهادی بودند. علاوتاً عرب ها برافراشتن بیرق ها بر فراز گورستان ها را که در افغانستان معمول است، جهالت می دانستند و این مسأله می توانست به آشوب بزرگی بدل شود.
در گرماگرم اختلاف عبدالله عزام با اسامه، عبدالله عزام با دو تن از پسرانش به هنگام ورود به مسجد درسال 1989بر اثر انفجاری مرموز که هیچ کسی مسئولیت آن را به دوش نگرفت، جان خود را از دست داد و بن لادن از مزاحمت های وی رهایی یافت.
وی با روش های افراطی بن لادن و حکمتیار مخالف بود و طرفدار تغییرات تدریجی در کشور های اسلامی بود. بعد ازمرگ عبدالله عزام، اسامه تشکیلات وی را در کنترول خود گرفت و آقای عبدالله انس داماد دکترعزام را از صحنه کنار زد. نام شبکه القاعده از نام یک پایگاه عرب ها که در درۀ جاجی پکتیا به "قاعده" شهرت داشت، اخذ شده است.
در زندگی بن لادن قبل از رفتن به افغانستان هیچ امر خارق العاده مشاهده نمی شود. او در حوالی 1957 به دنیا آمد و هفدهمین فرزند از 57 فرزند پدر یمنی اش بود. مادرش سعودی تبار و یکی از چند همسر شیخ محمد بن لادن به شمار می رود. هنگامی که بن لادن در مقطع فوق لیسانس رشتۀ مدریت تجارتی در دانشگاه عبدالعزیز مشغول تحصیل بود، به مطالعات اسلامی علاقه مند شد. او لاغر اندام و دارای دست و پای دراز و ریش پر پشت است و با قد بلند 195 سانتی متری، یک سر و گردن بلند تر از هم سن وسال های دورۀ دانشگاهی اش به نظر می رسید. دوستانش وی را فردی آرام و پرهیزگار می دانستند، اما این ها حکایت از ویژگی خاصی نداشت.
پدر بن لادن از حامیان مجاهدین افغان بود و به آن ها کمک مالی می کرد؛ به طوری که اسامه تصمیم گرفت به آن ها بپیوندد، خانواده اش با خوشحالی موافقت کردند. اسامه ابتدا در سال 1980 به پیشاور رفت و با رهبران مجاهدین دیدار کرد. وی پس از آن بار ها همراه با کاروان های کمک عربستان سعودی به آن جا سفر نمود و نهایتأ در 1982 تصمیم گرفت در این شهر مستقر شود. او چند تن از مهندسان شرکتش را همراه با تجهیزات سنگین ساختمانی با خود به پشاور برد، تا برای مجاهدین افغانستان جاده و ذخایر مهمات بسازد. بن لادن در سال 1986 برای ایجاد مجموعۀ بناها و تونل های زیر زمینی در«خوست» که تأمین سرمایۀ اولیۀ آن به عهدۀ سیا بود، کمک کرد. این مجموعه ها را، که در اعماق کوه ها و در نزدیکی مرز پاکستان ساخته می شد، به عنوان مخازن بزرگ تسلیحات و مراکز آموزشی و پزشکی مجاهدین در نظر گرفته بودند. او برای نخستین بار در خوست پایگاه های آموزشی خاص خودش را برای عرب- افغان ها تأسیس کرد. آن ها این سعودی لاغر اندام، ثروتمند و پر جذبه را رهبر خود خواندند.
بن لادن بعد ها در این رابطه گفت:
«سعودی ها برای مقابله با روس های کافر مرا به عنوان نمایندۀ خود در افغانستان برگزیدند. من در پاکستان در ناحیۀ مرزی با افغانستان مستقر شدم. در آنجا از داوطلبانی استقبال می کردم که از سعودی و دیگر کشور های عربی و مسلمان می آمدند. اولین پایگاه آموزشی خود را در نقطه ای ایجاد کردم که در آن افسران پاکستانی و آمریکایی داوطلبان را آموزش می دادند. تسلیحات مورد نیاز را امریکایی ها و پول آن را سعودی ها تآمین می کردند. من به زودی دریافتم که فقط کافی نیست در افغانستان بجنگیم، بلکه باید در تمام جبهه ها و علیه کلیه ستمگران کمونیستی یا غربی مبارزه کنیم».
سازمان سیا در سال 1989 تعداد عرب ها را درپایگاه هایی در پکتیا حدود چهار هزار نفر تخمین کرد و بر اثر مشوره های عربستان سعودی و پاکستان، سلاح و مهمات زیادی را برای آموزش جنگی آنان ارسال کرد. با آن هم آقایان بیردن واندرسن مأموران سیا در بخش افغانستان به هنگام حضور در درۀ جاجی پکتیا از سوی عرب ها مورد تهدید قرار گرفتند. یک عرب با اشاره به آنان گفت:
کافر ها نباید به افغانستان بیایند!
افسران سیا حضور این پایگاه ها را"توطئه خطرناک" توصیف کردند اما این برداشت بر پالیسی حکومت امریکا هیچ تأثیری نداشت.
پیوند های مرتبط با موضوع: