رسیدن به آسمایی : 14.12.2008؛ تاریخ نشر در آسمایی :  14.12.2008

 

احمدسیر مهجور

نگاهی براجلاس پاریس پیرامون افغانستان

 

با تدویر کنفرانس بین المللی پیرامون افغانستان در پاریس در سطح وزرای خارجه، فرانسه خواست یکبار دیگر بر حضور و نقش ملموس خویش در حل قضایای بین المللی تاکید نماید. این اجلاس به نماینده گی از اتحادیه اروپا و فرانسه به ابتکار وزیر خارجه فرانسه آقای برنارد کوشنر انجام گرفته که از افغانستان شناخت عمیق داشته و در دوران اشغال افغانستان توسط نیروهای شوروی چندین بار به پشتبانی از جنبش مقاوت به این کشور سفرنموده است.

نشست پاریس قبل از این که کنفرانس دوم پاریس پس از کنفرانس ماه جون 2008 محسوب شود، در حقیقت دنباله اجلاس سه روزه ناتو (2-4 اپریل 2008) در بخارست است که زمینه های آماده ساختن هر چه بیشتر افغانها را در امر گرفتن مسوولیت بیشتر در تامین امنیت کشور شان میباشد که در بخارست از آن به عنوان افغانیزاسیون یاد شده بود. و در آنجا نیز این نظریه از طرف دولت فرانسه مطرح گردیده بود. از همان هنگام به این طرف مقامات تصمیم گیرنده جامعه بین المللی به ویژه کشورهای قوی ، صاحب نفوذ و حاضر در افغانستان تلاش میورزند تا شرایط لازم را برای تامین امنیت توسط خود افغانها مهیا نموده و این بار سنگین اقتصادی ، بشری و نظامی را در آینده هرچه زودتر از دوش خود دور سازند و قبل از این که این اییتلاف به اضمحلال مواجه شود، یک راه حل معقول و مناسب را برای احقاق امن و استقرار در افغانستان و منطقه پیدا نمایند. این جلسه بخش دوم تحقق افغانیزاسیون است که در جهت مهار نمودن تنش و اخذ ضمانت ها و تعهدات از کشور های منطقه به منظور همکاری در امر تامین امنیت و صلح در افغانستان میباشد تا فرایند افغانیزاسیون به اتمام برسد.

اجلاس بیانگر این واقعیت است که جنگ در افغانستان منحصر به نیروهای داخلی این کشور نبوده بلکه عوامل منطقه یی و بین المللی باعث تشدید و توسعه آن گریده است که در عقب این بحران در صدد دست یافتن به منافع ژیوپولیتیک و اهداف ستراتیژیک خویش اند.

در این نشست دو کشور رقیب در افغانستان -ایران و امریکا - با عدم حضور و یا حضور کمرنگ خود خواستند تا این اجلاس را کم اهمیت جلوه داده، سرنوشت و منافع حیاتی افغانستان را قربانی منافع و اهداف استراتیژیک خویش در منطقه سازند.

صرف نظر از تنش در مناسبات و ملاحظات دیپلوماتیک میان فرانسه و ایران روی سایر مسایل چون شرق میانه ، ایران با عدم حضور خود در نشست پاریس پیرامون افغانستان ادعای خویش را مبنی بر همکاری با جامعه بین المللی در افغانستان زیر سوال برد. تهران همیشه تلاش ورزیده تا کنفرانس های بین المللی را که خود در آن نقش اساسی ندارد بی اهمیت جلوه دهد و همچنان هرگونه همکاری را با جامعه بین المللی بر اساس یک معامله و مشروط به تبادل امتیازات برای کسب مشروعیت برنامه های اتمی و تحقق اهداف ستراتیژیک خویش در سطح بین المللی مطرح میکند.

به رغم شرکت قابل ملاحظه ی نظامی فرانسه در کنار ایالات متحده امریکا در افغانستان ، هر دو کشور در قبال حل بحران فعلی افغانستان پالیسی های متفاوت دارند. عدم دیدگاه مشترک میان پاریس و واشنگتن را میتوان در اظهارات وزیر خارجه فرانسه برنارد کوشنر به خوبی ملاحظه نمود. پس از انتخابات ریاست جمهوری ماه نومیر، زمانی که آقای اوباما به عنوان رییس جمهور جدید امریکا بر اعزام عساکر جدید درافغانسان تاکید کرد، کوشنر در مخالفت به تشدید و توسعه تنش گفت که جنگ را راه حل قضیه افغانستان نمیداند. دیدگاه و موقف متفاوت فرانسه بر حضور دیپلوماسی ایالات متحده امریکا در نشست پاریس نیز سایه افگنده و به همین دلیل واشنگتن در سطح پایین هیاتی به ریاست ریچارد بوچر معاون وزیرخارجه در بخش آسیای جنوبی به این اجلاس فرستاده است و همجنان این مطلب بیانگر عدم هماهنگی و نداشتن  ستراتیژی مشترک جامعه جهانی در افغانستان است که لازمه بنیادین برای موفقیت و ثبات دولت افغانستان به شمار میرود.

در این نشست بر علاوه سایر موضوعات بحث چون تاثیر تنش میان هند و پاکستان بر روند دولت سازی در افغانستان ، راه های بیرون رفتن افغانستان از بحران کنونی از دیدگاه همسایه گان مورد مطالعه قرار خواهند گرفت و احتمالاً بر علاوه تعریف دوباره منافع کشور های منطقه، بر پاکستان فشار وارد خواهد شد تا در زمینه تامین امنیت و ثبات در افغانستان دست به اقدامات عملی و مشخص زده و نگذارد تا مخالفین برای متزلزل ساختن رژیم کابل از خاک آن کشور استفاده نمایند. و از سایر کشور های با نفوذ و همسایه گان نیز تقاضا به عمل خواهند آمد تا در زمینه اعاده امنیت و استقرار با هم همکاری نموده و تلاش لازم را به خرچ دهند.

14.12.2008پاریس