22.12.2018
اشتباهات و خطاهای گذشته نباید تکرار شوند
قدرت های بزرگ و به خصوص امریکا و روسیه از آن چه که در نتیجهٔ رقابت ها و رویارویی های آنان در دوران جنگ سرد بر افغانستان تحمیل شد و نیز از خطاهایی که در آغاز دههٔ نود در افغانستان مرتکب شدند، باید درس بگیرند و بار دیگر مرتکب خطا نشوند. در آن زمان اگر امریکا خردورزانه و دورنگرانه عمل میکرد و اگر روسیه تحت فشار حالت اضطراری داخلی شتاب زده و کوتاه اندیشانه عمل نمیکرد و مصالحهٔ‌ملی در افغانستان تحقق مییافت، افغانستان دچار فاجعه های بعدی نمیگردید و به «منبع خطر تروریزم و افراطگرایی» نیز مبدل نمی شد و ...
این روشن است که ایالات متحدهٔ امریکا به هیچ وجه در حالت اضطراریی که روسیه بلافاصله پس از فروپاشی شوری با آن مواجه بود، مواجه نیست. امریکا هنوز از هر جهتی ابر قدرت اول جهان است. ایالات متحده امریکا بر اساس پیمان ستراتیژیک و موافقتنامهٔ امنیتی و نیز در چهارچوب کنفرانس های بین المللی در برابر افغانستان تعهداتی را متقبل شده است. عدول از این تعهدات - چنان که بسیاری از سیاستمداران و از جمله شخصیت های برازندهٔ‌جمهوری خواه نیز در ارتباط به احتمال کاهش نیروهای نظامی آن کشور در افغانستان توسط رییس جمهور ترامپ ، گفتند- به نفع خود امریکا نیز نیست.
همچنان برخلاف آن . زمان ، امروز همه اعضای جامعهٔ‌جهانی دولت افغانستان را دولت مشروع میدانند و بارها بر این واقعیت تأکید به عمل آمده است. همچنان جامعهٔ‌جهانی رهبری و مالکیت افغانستان بر روند صلح را پذیرفته است. وساطت و مساعدت کشورهای دیگر برای آغاز و پیشرفت موفقانهٔ‌روند صلح در افغانستان، به هیچ وجه نباید طوری باشد که این دو اصل را مخدوش بسازد. هر خطای که موجب از میان رفتن دستاوردهای ۱۷ سال اخیر افغانستان گردد نه تنها برای مردم افغانستان فاجعه آورد خواهد بود، بل چنان که تجربه ٔ‌دههٔ نود نشان داد ، در نهایت امنیت جامعهٔ‌جهانی را نیز با مخاطرات جدی مواجه خواهد ساخت.
طالبان نیز باید از خطای مجاهدین که به جای حاضر شدن به میز مذاکرات بین الافغانی و پایان جنگ از طریق مصالحه ملی، خواستند از طریق معامله با روسیه در افغانستان به قدرت برسند، بیاموزند. نتیجهٔ اقدامات توطیه آمیز برای تحقق آن معامله فروپاشی دستگاه دولت و قوای مسلح افغانستان و حاکم شدن هرج و مرج کامل و جنگ ها میان احزاب و تنظیم های مجاهدین و جنگسالاران متحد آنان بود- هرج و مرج و جنگ هایی که نتایج و پیامد هایی فاجعه آور آن را میدانیم. و میدانیم که آن هرج و مرج زمینه آن را فراهم ساخت تا طالبان به میدان آورده شوند و بقیه ماجرا را نیز میدانیم...
ما افغان ها در مجموع باید از آن فاجعه ها درس های لازم را گرفته باشیم و تکرار آن ها را نباید اجازه بدهیم. ما اگر از این تجربه های تلخ درس عبرت گرفته باشیم، در آن صورت تحت هرگونه شرایطی قادر خواهیم شد بر بحران جاری غلبه کرده و پیروزمندانه و با سربلندی راه به سوی فردای بهتر را بگشاییم.
واقعیت این است که حکومت دکتور نجیب الله پس از خروج قوای شوروی توانست شکست های سختی را بر مخالفین مسلح وارد بسازد. امروز نیز قوای مسلح افغانستان چنان که در مرحلهٔ‌قبلی شاهد آن بودیم، توانایی پاسداری از افغانستان و نظام موجود را دارد . از این منظر کاهش و حتا خروج کامل نظامیان امریکایی به خودی خود، سبب تغییر تناسب قوا در صحنه جنگ نخواهد شد. امریکا اگر بر سایر تعهداتش در قابل افغانستان استوار بماند و به علاوه یک چهارم مصارف قوای کنونی اش را در افغانستان بر بودیجه کومک به افغانستان بیفزاید موثریت آن حتا به مراتب بیشتر از حضور قوای امریکایی شده میتواند.
و اما اگر امریکا و سایر قدرت های جهانی باز هم در قبال افغانستان غیر مسوولانه عمل کنند، در این صورت باید مسوولیت نتایج و پیامدهای آن را هم بر دوش بگیرند و فردا باز تقصیر خطاهای خود شان را مانند گذشته بر دوش افغانستان و افغان ها حواله نکنند.