20.11.2015
(چه گونه سرزمین اسراییل اختراع شد)
اثر شلمو ساند (Shlomo Sand) مورخ دگر اندیش اسراییلی
ابداع خلق یهود (عبری: מתי ואיך הומצא העם היהודי ؛ انگلیسی : The Invention of the Jewish People ؛ آلمانی : Die Erfindung des jüdischen Volkes) اثر تحقیقی- انتقادی شلومو ساند استاد تاریخ در دانشگاه تل ابیب در خصوص یهودیان و چه گونه گی ایجاد کشور و دولت اسراییل است . نام کتاب در ترجمه فارسی «چه گونه سرزمین اسراییل خلق اختراع شد» گذاشته شده است.
شلمو ساند استدلال میکند که بیشتر یهودیان معاصر از کدام سرزمین واحد نشات نمی‌کنند و آنها هرگز به عنوان یک گروه دارای ریشه مشترک اتنیک وجود نداشته‌اند- همان گونه که بیشتر مسیحیان و مسلمانان امروزی اخلاف مردمان دارای ریشه های گوناگونی تباری اند که این ادیان را پذیرفته اند و نه اخلاف مسیحیان و مسلمانان اولیه. او در اثرش اثبات میکند که عین قضیه در مورد یهودیان نیز صدق مینماید.
او به عنوان یک مورخ با ساز و کار اساطیر و اهمیت اساطیر در زنده گی اجتماعی و مذهبی آشناست، اما با این حال در کتابش تلاش میکند، بدون آن‌که اسطوره‌ها و اهمیت‌شان را نفی کند، واقعیت‌های تاریخی را از اساطیر ملی و مذهبی تفکیک کند.
شلمو ساند باورهای رایج را زیر پرسش میبرد و زیر ذره بین پژوهش نقد قرار میدهد.
ساند اظهار میکند که روایات در مورد تبعید یهودیان چیزی بیش از یک اسطورهٔ مذهبی نیست. به عقیدهٔ وی صهیونیسم با سوواستفاده از اسطوره های مذهبی ، «خلق یهود» را ابداع کرده است با این هدف که از یهودیان یک ملت واحد بسازد و برای آنها هویت اسراییلی و یهودی تدارک ببیند.
شلمو ساند پس از انتشار کتاب «ابداع خلق یهود» مورد تعرض کلامی مخالفانش قرار گرفت. و اما ساند را به دلیل پیشینه‌اش به ساده گی نمی‌توان به ضدیت با یهودیان و یا هم اسراییل متهم کرد. پدر کلان و مادرکلان این مورخ اسراییلی از قربانیان هولوکوست بودند؛ اما پدر و مادرش توانستند فرار کنند و او در آواره گی در اردوگاهی در لینز متولد شده است. پدر و مادر ساند در سال 1948 به اسراییل مهاجرت کردند.
شلمو سند این کتاب را به یاد اهالی قدیمی روستای الشیخ مونس اهدا کرده است- اهالیی که در اثر سیاست صیهونیست ها از محل ریشه کن و مهاجر ساخته شدند و دانشگاه تل ابیب و اقامتگاه شلمو ساند در جواز همین روستا که از آن آثار کمی بر جا مانده است ، قرار دارد.
*
آسمایی لینک متن ترجمهٔ فارسی این اثر مهم را به خدمت شما تقدیم میدارد. هدف از این کار تنها آن نیست تا از این طریق با تاریخ صیهونیزم و تشکیل کشور و دولت اسراییل و مرتبط با آن قضایای پیچیدهٔ شرق میانه از دیدگاه یک مورخ دگراندیش اسراییلی آشنا شویم . هدف تنها این هم نیست تا روشن کرد که همهٔ یهودیان صیهونیست نیستند.
شلمو ساند مینویسد که معمولاً تاریخ و اسطوره ها با هم درآمیخته‌اند؛ یکی از مهم‌ترین وظایف تاریخ‌نویسان این است که به روش‌های علمی اسطوره ها را از رویدادهای تاریخی تفکیک نمایند.
او به عنوان یک مورخ با ساز و کار اساطیر و اهمیت اساطیر در زنده گی اجتماعی و مذهبی آشنا است، اما با این حال در کتابش تلاش میکند، بدون آن‌که اسطوره‌ها و اهمیت‌شان را نفی کند، واقعیت‌های تاریخی را از اساطیر ملی و مذهبی تفکیک کند.
شلومو ساند در این اثر مینویسد: «انگیزه‌ی من در این پژوهش‌های تاریخی فقط خود تاریخ نبود. بل به دلیل پیشینه‌ام و آشنایی‌ام با راسیسم، به عنوان یک شهروند اسراییلی و یک مورخ با هرگونه اندیشه‌یی که برای انسان‌ها بر اساس قومیت، ملیت یا مذهب‌شان تبعیض قایل شود مخالفم. من به عنوان یک مورخ اسراییلی موظفم به جای آن‌که به راسیسم در آلمان یا در فرانسه بپردازم اندیشه‌های راسیستی در زادگاهم اسراییل را به چالش بکشم.»
خلط تاریخ و اسطوره ها (اعم از اسطوره های «ملی» و مذهبی) و مسخ تاریخ به غرض اهداف سوو سیاسی پدیدهٔ تنها «صیهونیستی» نیست. حوزهٔ تمدنی ما نیز شدیداً از این بیماری رنج میبرد. با مطالعهٔ دقیق اثر شلمو ساند ، میتوان بیماری های خودی را نیز تشخیص داد . هدف اصلی من از گذاشتن متن فارسی اثر مذکور درست همین نکته است.
متن کامل کتاب را میتوانید زیر این لینک بخوانید: