گفت و شنود کوتاه با آنا ماريا شمل
آنا ماريا شيمل “ Anne Marie Schimel ” از شمار برازنده ترين اسلامشناسان غرب است.
او فتوا عليه سلمان رشدي را نه تأييد كرد و نه هم مانند ديگر روشنفكران نامبردار
غرب ، در دفاع از سلمان رشدي برآمد. خانم شيمل رشدي را تا حدي مقصر نيز دانست. به
همين سبب هنگامي كه در سال 2000 جايزه نمايشگاه بين المللي كتاب فرانكفورت -
بلندترين جايزهء ادبي آلمان- به آنه ماريا شيمل تفويظ شد ، از سوي برخي حلقات
روشنفكري آلمان صداي اعتراض بلند شد.
به هر رو ، آنه ماريا شيمل از شمار آن اسلامشناسان و شرقشناسان است كه افغانستان
هنر ، ادبيات ، فرهنگ و تاريخ آن را خوب ميشناسد. او از بزرگترين مولانا شناسان و
ارادتمندان خداونگار بلخ و نيز مترجم آثار خوشال خان ختك و رحمان بابا به زبانهاي
عربي و آلماني است.
آنه ماريا شيمل زماني كه خبر صدور فرمان امحاي آثار دورهء بودايي را شنيد ، تاجايي
كه در توان داشت به اين در و آن در كوبيد تا مگر راه و چاره يي براي نجات اين آثار
بيابد. و امّا ... أي درد و أي دريغ ! شد آنچه كه شد و نبايد ميشد.
همكار ما آقاي رتبيل آهنگ شامل ، مدير مسوول آســــمــايــي : اوســــــت -
وستليشيز ژورنال ، در بارهء اين فاجعه با خانم شيمل ، گفت و شنودي نموده كه اينك فشردهء آن
را به توجهء تان ميرسانيم .
پرسشها :
- خانم شيمل ، آيا نابودكردن بتهاي باميان ، از نظر دين مقدس اسلام قابل توجيه است
؟
-آيا در طول تاريخ اسلام ، چنين برخوردهايي عليهء ميراثهاي تاريخي و فرهنگي صورت
گرفته است؟
- بازتاب اين عمل بر سيماي اسلام نزد غير مسلمانان جهان را چه گونه ارزيابي
مينماييد؟
پـــــــــــــــــــا ســـــــــــــــــــــــخ :
از بين بردن مجسمه هاي بودا در باميان يك عمل غيرقابل توجيه است ، كه در آيات قراني
و احاديث نبوي ، استنادي براي آن وجود ندارد.
ساختن مجسمه و ترسيم تصاوير " خدايان " براي مسلمانان مجاز نيست ، چنان كه براي
يهوديان نيز ممنوع است. و امّا ، تخريب مجسمه هايي كه براي اديان ديگر مقدس اند ،
نيز اجازه داده نشده است.
در قرآن آمده كه حضرت ابراهيم ، بتهاي پدران خود را شكست . امّا، اين عمل وي براي
تبليغ دين يك خدايي براي خانواده و قوم خودش بود.
در جريان جنگها و زدو خوردهاي مختلف معابد و اماكن مقدسهء اديان مختلف از بين برده
شده اند. مثلاً ، محمود غزنوي ، معبد سومنات را از بين برد. تخريباتي از اين نوع ،
متأسفانه ، در تمام اديان به وقوع پيوسته اند. مثلاً ، تخريب مساجد مسلمانان در
بوسنيا ، در جنگهاي يوگوسلاويا.
و امّا ، خراب كردن مجسمه هايي كه پيامبر يك دين را مجسم مينمايند و او كسي بوده كه
2500سال پيش ميزيسته است ، مجسمه هايي را خراب كردن كه اضافه تر از 1500 سال در
باميان وجود داشته و از زمان آمدن اسلام بدينسو ديگر مورد پرستش قرار نگرفته اند ،
هيچگونه مطابقتي با اسلام و موازين اسلامي ندارد.
به سخنان اقبال بينديشيم كه در بيانيهء معروف مورخ 30 /2/1930 خويش گفتند : هر
مسلمان موإظف است تا از معابد و اماكن مقدسهء ساير اديان حفاظت نمايد.
در اين ميان يگانه عمل نيك آن است كه اكثر انجمنها و ممالك اسلامي ، اعلام داشتند
كه خراب كردن بتهاي مشهور باميان ، نه تنها عملي است دور از اسلام واقعي ، بل
نمايانگر عمل غيرمسوولانهء رهبري طالبان ميباشد.
جاي بسيار تأسف است كه با اين كار غير اسلامي ، سيماي خشن و ويرانگري از اسلام به
جهانيان نمايش داده ميشود. طالبان با اين عمل خود ، بر اسلام و به خصوص بر تصوير
اسلام در غرب ضربهء شديدي وارد نموده اند.
گفت و شنود كوتاه با پاول بوخرر
پاول بوخرر ، كه در اصل مهندس است ، به دعوت مراجع ذيربط چند بار براي امور
ترميماتي و پيشگيري از عوامل طبيعي تخريب بتهاي باميان ، به افغانستان سفر كرده است.
در نتيجه او علاقه مند افغانستان و آثار تاريخي آن ميشود و " Afghanica Bibleotica”
و اخيراً نيز موزيم جديد افغانستان در سويس را بنيادگذاري مينمايد.
خانم دوروتيه بك ، همكار مجلهء آسمايي : اوست - وستلشيز ژورنال ، در رابطه به
فاجعهء تخريب پيكره هاي بودا ، با آقاي بوخرر گفت و شنودي نموده كه اينك فشردهء آن
را به شما تقديم مينماييم .
- آقاي بوخرر ، شما تا حال چندين بار به افغانستان سفر نموده ايد. هدف اين سفرهاي
چه بوده است ؟
- ما بيش از 24 بار به افغانستان سفر نموده ايم . از من به حيث مهندس تقاضا شده بود
تا در زمينهء نگهداشت بهتر مجسمه هاي باميان كار كنم .
- طوري كه در تصاوير نيز ميتوان ديد ، مجسمه ها پيش از نابودي نيز متحمل صدماتي شده
بودند . علت اين خرابيها چه بوده است ؟
- قسمت هاي مهم مجسمه ها مانند تزينات طلايي رو و سر آنها ، قرنها قبل ربوده شده
بودند. همچنان اسناد و مدارك تاريخي نشان ميدهد كه اورنگزيب امپراتور مغولي هند امر
تخريب اين مجسمه ها را صادر كرده بود و اين امر قسماً اجرا نيز شد. گفته ميشود كه
اورنگزيب از اين كار خود پشيمان شد و از ادامهء تخريب مجسمه ها دست برداشت . و امّا
، زيادترين خرابيهاي ناشي از عوامل طبيعي بوده است .